ORIGINAL_ARTICLE
تبیین عوامل مؤثر بر فرایند تسهیم دانش بین اعضای هیئت علمی در دانشگاه: تفاوت محیطهای مهندسی و غیرمهندسی
در دهه کنونی فرایند تسهیم دانش بین اعضای هیئت علمی بهعنوان یک موضوع و حوزه مطالعاتی جذاب در ادبیات مدیریت آموزش عالی مطرح شده است. در این مطالعه تلاش شده است تا از منظر اعضای هیئت علمی عوامل مؤثر بر رفتار تسهیم دانش آنان بررسی شود. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیئت علمی دانشگاههای فنی و مهندسی و غیر فنی و مهندسی شهر تهران بود. نمونهای با حجم 227 نفر بر اساس روش نمونهگیری تصادفی نسبتی انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محققساخته بود که پایایی آن 903/0 محاسبه شد. برای تحلیل دادهها از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل و آزمون تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که در محیطهای دانشگاهی کیفیت ارائه دانش اعضای هیئت علمی با همدیگر، بهتر از دریافت دانش اعضای هیئت علمی از سوی همکاران است. اعضای هیئت علمی گروه فنی و مهندسی نسبت به سایر گروهها تعاملات نوشتاری سازندهتری دارند. اعضای هیئت علمی گروه فنی و مهندسی نسبت به اعضای هیئت علمی گروه علوم انسانی تعاملات فردی، نوشتاری و شبکه ساز بهتری با همکاران داشتهاند.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5799_a8cb2e9ccfbfddc0c3290dd017697cac.pdf
2014-06-01
1
24
10.22047/ijee.2014.5799
آموزش عالی
تسهیم دانش
اعضای هیات علمی
محیطهای دانشگاهی مهندسی
قاسم
سلیمی
salimi_shu@yahoo.com
1
استادیار بخش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جایگاه تفکر خلاق در آموزش مهندسی
تعاریف مختلفی برای خلاقیت ارائه شده است، ولی نظر غالب خلاقیت را تولید چیزی میداند که هم بدیع و هم با ارزش باشد و این در واقع، هدف اصلی مهندسان در طراحی یا همان اوج فعالیتهای مهندسی است. پژوهشها نشان داده است که خلاقیت بهمواردی چون سن، معلومات و هوش فرد بستگی زیادی ندارد و همه میتوانند خلاق باشند، به شرط آنکه شرایط موجود باشد و افراد نیز به این امر باور داشته باشند. بدیهی است که در مسیر یک فرایند خلاق موانعی نیز ممکن است وجود داشته باشد. تأکید آموزش سنتی بیش از همه بر توسعۀ تفکر همگرا یا نقاد در فراگیران است. در اثر تحولی که در روشهای یاددهی ـ یادگیری در چند دهه اخیر صورت گرفته، توسعه تفکر واگرا یا خلاق در فراگیران بهتدریج اهمیت بیشتری یافته است. بررسیها نشان میدهد که در آموزش مهندسی ایران بیشتر بر تفکر نقاد تأکید میشود و توسعۀ تفکر خلاق در دانشجویان اهمیت کمتری دارد. این در حالی است که تفکر خلاق نقش انکارناپذیری در طراحی مهندسی، که اوج فعالیتهای مهندسان است، دارد. در این مقاله ضمن مرور برداشتهای مختلفی که از خلاقیت فردی و گروهی وجود دارد، با درنظر گرفتن تجربههای نوین جهانی در زمینه فرایند یاددهی ـ یادگیری، پیشنهادهایی برای توجه بیشتر به تفکر خلاق در آموزش مهندسی ایران و همچنین، روشهایی برای برانگیختن خلاقیت در دانشجویان مهندسی کشور ارائه شده است.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5805_13ccf316d046f78304f45bf1b5f198dc.pdf
2014-06-01
25
43
10.22047/ijee.2014.5805
خلاقیت
آموزش مهندسی
طراحی مهندسی
تفکر نقاد و همگرا
تفکر خلاق و واگرا
ایران
حسین
معماریان
memarian@ut.ac.ir
1
استاد مهندسی زمین، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روشگانی برای تولید و بهبود برنامه های درسی میان رشتهای دوره های کارشناسی ارشد آموزش مهندسی در ایران
تأخیردرگسترشیابرپائیکمکیفیتدورههایدانشگاهیمیانوفرارشتهایگرایشهایمهندسیدوآسیب جدیدرمسیرهمسوییباتغییرات مستمر علم و فناوری در جهان است. در این مقاله با اشاره به تجارب و آسیبهایموجوددرجهانوایرانروشگانیبرایتولیدیابهبودایندورههاپیشنهادشده است. چارچوب این روشگان مبتنی بر تعمیم مدلهای زد (زنجیرههای درسی)، مدل حوزهها و واحدهای دانشی کار گروه مشترک پژوهشی "انجمن ماشینهای رایانشی" و "مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک " و تعمیم الگوی "پیکرههای دانشی" دروس به پیکرههای دانشی متوازن همجوش است. نام پادمه؛ یعنی پیکرههای دانشی متوازن همجوش هم به همین دلیل برای آن انتخاب شده است. در این چارچوب سواد اولیه مورد نیاز آغاز دورههای میان رشتهای، چند رشتهای و فرا رشتهای بهگونهای پیشبینی و برای تعیین آنها ویژگی و فرایند پیشنهاد میشود که از آفت تمایل به برپایی این دورهها یا ادامه تحصیل در آنها در دورههای کارشناسی ارشد به علت یا امکان قلت یا عمق کم محتوایی، پیشگیری شود. بخش اول مقاله شامل تبیین مختصر مفروضات و تعاریف استاندارد و رایج مفاهیم پیشا رشته، رشته و پسا رشتهای و تبیین تفاوتهای آنها و توجیه لزوم ورود دانشگاههای مهندسی ما به ارائه با کیفیت این دورهها اختصاص دارد. همچنین، پس از تشریح روشگان با ارجاعات کافی، به مشخصات کمینه داوطلبان شرکت در این دورهها اشاره شده است.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5808_7c7bb361d135dc44240086fb5281e8d1.pdf
2014-06-01
45
68
10.22047/ijee.2014.5808
آموزش میان رشتهای
پیکره های دانشی
حوزه ها و واحدهای دانشی
برنامه درسی مدل ـ پایه
همجوشی متوازن بین رشته ای
سید ابراهیم
ابطحی
abtahi@sharif.edu
1
عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
رویکرد آیندهپژوهانه در سیاستگذاری دانشگاههای صنعتی مبتنی بر پویش محیطی روندهای جهانی آموزش عالی
دانشگاه یکی از مهمترین پیشرانهای توسعة کشورهای مختلف محسوب میشود. این نهاد مهم اجتماعی بهدلیل نقش و رسالتی که در تربیت نیروی انسانی، آموزش مهارتها و روشهای مورد نیاز برای اجرای امور مختلف دارد، همواره در سیاستگذاریها و تصمیمگیریهای مهم برای توسعه مورد توجه بوده است. نقش دانشگاههای صنعتی در توسعة کارآفرینی و نوآوری در جامعه و دستیابی به پیشرفتهای فنی و اقتصادی چشمگیر است. از این رو، از دانشگاههای صنعتی ایران انتظار میرود که در توسعه و پیشرفت کشور یکی از مهمترین نقشآفرینان باشند. نکتة حایز اهمیت آن است که دانشگاههای صنعتی ایران جدا و مصون از تحولات محیطی خود نیستند؛ به عبارت روشنتر، تحولات فضای ملی و بینالمللی نقش مهمی در اثربخشی و نقشآفرینی این دانشگاهها دارد. پاسخگویی به نیازهای ملی برای ارتقای مهارتها، تأمین منابع انسانی و ترویج آموزشهای فنی و مهندسی مورد نیاز برای دستیابی به اهداف ملی از یک سو و حضور در عرصة رقابتپذیری بینالمللی و هماوردی با مؤسسات همتای معتبر جهانی از سوی دیگر، از مهمترین تعاملات دانشگاههای صنعتی ایران با محیط پیرامونی محسوب میشود. با توجه به این مهم، در این مقاله تلاش شده است تا با بهرهگیری از روشهای مطالعه تطبیقی، تحلیل محتوای اسناد و مدارک و تحلیل روند و کارگاه مدلی پیشنهاد شود و از منظر آیندهپژوهی مهمترین روندهای مرتبط با دانشگاههای صنعتی جهان شناسایی و بر اساس مدل، توصیههای سیاستگذاری تدوین شود.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5804_c6cc29ff8a8ef77cc415d4b05d68368e.pdf
2014-06-01
69
95
10.22047/ijee.2014.5804
پویش محیطی
تحلیل روند
دانشگاه صنعتی
آیندهپژوهی
حسن
بشیری
bashiri@hut.ac.ir
1
عضو هیئت علمی گروه مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات، دانشگاه صنعتی همدان
AUTHOR
محمد
حسینی مقدم
mh_moghadam@yahoo.com
2
پژوهشکده آیندهپژوهی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
LEAD_AUTHOR
مریم
صنیع اجلال
ms_ejlal@yahoo.com
3
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
AUTHOR
مهدی
ایران نژاد
irannejad@aut.ac.ir
4
دانشیار مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه خودراهبری یادگیری، ارزشهای تحصیلی و ارزشیابی دانشجویان رشتههای مهندسی از کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی؛ مورد مطالعه: دانشگاه هرمزگان
در پژوهش حاضر با تأکید بر ضرورت آموزش مهارتهای خودراهبری یادگیری در نظام آموزشعالی، ارزشهای تحصیلی دانشجویان بررسی و نشان داده شده است که چگونه ارزشها میتوانند بر میزان انتخاب اهداف تأثیر بگذارند. همچنین، با بررسی ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی، مسیر برنامهریزی صحیح برای رفع مشکلات آنان در حوزههای مختلف فرایند یاددهی و یادگیری هموار میشود. هدف کلی از انجام دادن این تحقیق مقایسه خودراهبری یادگیری، ارزشهای تحصیلی و ارزشیابی دانشجویان رشتههای مهندسی از کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی بود. جامعه آماری پژوهش تمام دانشجویان دوره کارشناسی رشتههای فنی و مهندسی دانشگاه هرمزگان در سال تحصیلی 92- 1391 بودند که شامل 860 نفر بود. با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی از هر گروه مهندسی یک رشته و از هر رشته یک کلاس کارشناسی بهصورت تصادفی تعداد 533 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل سه پرسشنامه خودراهبری، ارزشهای تحصیلی و ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی بود که پس از محاسبه روایی و پایایی بین افراد نمونه توزیع شد. با استفاده از روشهای آمار استنباطی دادهها تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین میزان خودراهبری یادگیری، بین ارزشهای تحصیلی و بین میزان ادراک دانشجویان از کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی بر اساس رشتههای مختلف مهندسی، جنسیت و نوع سکونت تفاوت معناداری وجود دارد.
https://ijee.ias.ac.ir/article_7961_126c3927477e4d53e0f1c30fbac7aa86.pdf
2014-06-01
97
117
10.22047/ijee.2014.7961
خودراهبری یادگیری
ارزش تکالیف
ارزش نمره
کیفیت تدریس
دانشگاه هرمزگان
رضا
ناصری جهرمی
1
استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز
AUTHOR
مهدی
محمدی
m48r52@gmail.com
2
دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
هادی
رحمانی
hadi2247@yahoo.com
3
کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شیراز
AUTHOR
مهدی
زارعی
meh.zaree@gmail.com
4
کارشناس ارشد مدیریت کسب و کار، دانشگاه صنعتی مالک اشتر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
راهبردهای شناختی طراحان در آموزش معماری
در این پژوهش اطلاعات بهدست آمده از مطالعات طراحی دانشجویان ترم سوم دوره کارشناسی معماری دانشگاه تهران در دو گروه آموزشی تعاملی و خلاق در توسعه مدل مهارتی فرایند طراحی معماری تجزیه و تحلیل شد. اطلاعات مربوط به پروتکل طراحی و مدل مهارتی در شناسایی چهار راهبرد مختلف طراحی شامل راهحل محور، مسئلهمحور، اطلاعاتمحور و دانشمحور- که از تکرار فعالیتهای مدل مهارتی و نتایج ارزیابی داوران به صورت نمره نهایی و نمره خلاقیت حاصل شده، بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که طراحان با رویکرد راهحل محوری نمرات نهایی و خلاقیت بالایی را بهدست میآورند، دانشجویان مسئله محور نمره نهایی پایین و نمره خلاقیت نسبتاً بالایی را کسب میکنند، دانشجویان اطلاعات محور نمرات نهایی نسبتاً بالا و نمره خلاقیت پایینتری بهدست میآورند، در حالی که دانشجویان دانشمحور نتایج متعادلی را در نمره نهایی و خلاقیت کسب میکنند. میتوان دریافت که راهحلمحوری با خلاقیت ارتباط مستقیمی دارد. در این تحقیق به صورت تجربی رویکردهای طراحی مورد استفاده طراحان از طریق مدل مهارتی فرایند طراحی جمعآوری و این رویکردها با نتایج ارزیابی محصول طراحی مرتبط شده است.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5806_17fceb7690f259746c75cbc01d4642b7.pdf
2014-06-01
119
140
10.22047/ijee.2014.5806
آموزش معماری
آموزش خلاق
آموزش تعاملی
راهبردهای طراحی
پروتکل طراحی
مدل مهارتی
زهره
ترابی
zohrehtoraby@yahoo.com
1
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، گروه معماری
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل کیفیت نتایج حاصل از دوره های کارآموزی: مورد مطالعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز
هدف اصلی تحقیق حاضر تحلیل کیفیت نتایج حاصل از دورههای کارآموزی دانشجویان دوره کارشناسی مهندسی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز واقع در ملاثانی بود. این مطالعه به روش پیمایشی انجام شد و جامعه آماری آن مشتمل بر دانشجویان سال چهارم دوره کارشناسی دانشگاه کشاورزی و منابع رامین اهواز در سال تحصیلی92-1391 به تعداد 235 نفر بود. حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از جدول مورگان تعداد 145 نفر بود که به شیوه نمونهگیری طبقهای متناسب با حجم طبقه انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود که روایی آن را پانل متخصصان گروه ترویج و آموزش کشاورزی تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 محاسبه شد. یافتهها نشان داد که از نظر پاسخگویان کیفیت نتایج حاصل از کارآموزی نسبتاً مطلوب است. با استفاده از تحلیل عاملی نتایج حاصل از دورههای کارآموزی در چهار عامل: توسعه شناختی، آگاهی از فرصتهای شغلی و قوانین و مقررات سازمانی، تقویت رفتار حرفهای ـ اجتماعی و بهبود مهارتهای شغلی خلاصه شد. این عوامل در مجموع 35/66 درصد واریانس کل نتایج (دستاوردهای) حاصل از دورههای کارآموزی را تبیین میکنند.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5807_d545fd8965211b1aace3814665e29ae9.pdf
2014-06-01
141
154
10.22047/ijee.2014.5807
کیفیت
دورههای کارآموزی
نتایج
آموزش کشاورزی
سعید
محمدزاده
sd.muhamad@gmail.com
1
استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین (ملاثانی)
LEAD_AUTHOR
مرضیه
موسوی
marziehmousavi66@yahoo.com
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین (ملاثانی)
AUTHOR
کبری
شبانی
kobra85.shabani@gmail.com
3
دانش آموخته/ دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز واقع در ملاثانی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تلمبه آبکش شاهکار مهندسی از قرن ششم (ه.ش)
ابوالعزبن رزاز الجزری از جمله دانشمندانی است که در قرن پنجم (ه.ش) میزیسته است و آنچه از وی به جا مانده، گویای توان بالای او در شاخههای مختلف علم مهندسی مکانیک از جمله مکانیک سیاّلات، طراحی اجزاء، مکانیزمها و مجموعههای مکانیکی وحتی رباتیک است. از میان طرحهای باز مانده از وی میتوان از انواع فوارهها، تلمبههای آبکش و ساعتهای مختلف آبی نام برد که هر یک در نوع خود شاهکاری بی مانند در گستره دانش مهندسی محسوب میشوند که بعضاً حتی بینندگان امروزی را نیز دستخوش شگفتی میسازند. در تحقیق انجام گرفته بخشی از این طرحها بررسی و بازنگری، باز طراحی و ساخت و آزمون شده است. در این میان، دستگاه تلمبه آبکش که از جمله شاهکارهای وی در طراحی مکانیک سیالات است، انتخاب شد و در برنامه کاری این تحقیق قرار گرفت. این دستگاه شامل یک چرخ آبی است که با جریان آب رودخانه به دوران میآید و قادر است با دوران خود سازکار مکشی یک پمپ یا تلمبه را فعال سازد تا آب از سطح رودخانه با این سازکار مکیده و به بالا دست پمپاژ شود. تاکنون سابقهای از ساخت این تلمبه در ایران وجود نداشته است و برای اولین بار پژوهشکده مکانیک سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در قالب پروژه ای تحقیقاتی تحت عنوان " طراحی و ساخت ابداعات و اختراعات دانشمندان ایران در طول تاریخ" و بر اساس مستندات موجود طراحی و ساخته شدند. آزمایشهای انجام گرفته حاکی از عملکرد کامل و دقیق این تلمبه بودند.
https://ijee.ias.ac.ir/article_5803_9ae0ce3b3440204cd07cc71543fcc2f4.pdf
2014-06-01
155
170
10.22047/ijee.2014.5803
تلمبه آبکش
پمپ توربین
الجزری
یوسف
یاسی
yousefyassi@yahoo.com
1
استادیار سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
LEAD_AUTHOR