فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
02
20
تبیین مدل ارتقای صلاحیت اخلاق حرفهای مهندسان در رشته مهندسی عمران بر اساس نظریه زمینهای
1
30
FA
علی
ایمان زاده
دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
aliimanzadeh@yahoo.com
امین
محب خواه
دانشیار دانشکده عمران، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
amin.mohebkhah@yahoo.com
هدایت الله
اعتماد زاده
استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
hadayatollah.etemadzadeh@yahoo.com
مهلا
فرهادی
کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.
mahlafarhadi72@gmail.com
10.22047/ijee.2019.170449.1625
با وجود آنکه درباره نقش اخلاق در حرفه مهندسی، بهخصوص مهندسی عمران، توافق کلی وجود دارد، اما مدلی که بتواند بیانگر نحوه ارتقای صلاحیت اخلاق حرفهای مهندسان عمران باشد، ارائه نشده و تبیین نظری روشنی صورت نگرفته است. در این مطالعه هدف ارائه مدلی برای ارتقای صلاحیت اخلاق حرفهای مهندسان در رشته مهندسی عمران بود. اینپژوهشدرچارچوبرویکردکیفیوبابه<sub></sub>کارگیریروشتحقیقدادهبنیادانجامگرفته است. ابزارجمعآوریدادههامصاحبههایاکتشافینیمهساختاریافتهبود. بهمنظور گردآوریاطلاعات،بابهکارگیریروشنمونهگیریهدفمند از نوع دیدگاه فرد ماهر با 25 نفرازمهندسانرشتهعمرانمصاحبهشد. تجزیهوتحلیلدادههادرسه مرحلهکدگذاریباز،محوریوانتخابیانجامگرفت. روایی محتوایی مدل با دو شاخص <strong>CVR</strong> و <strong>CVI</strong> بررسی و از طریق ثبات فرایند دستیابی به نتایج، شاخص اعتماد به یافتههای پژوهش حاصل شد. نتایج پژوهش نشاندهنده استخراج 487 کد از مصاحبهها و نیز احصای 42 مفهوم و 13 مقوله بود که در قالب مدل پارادیمی شامل صلاحیت اخلاق حرفهای مهندسان عمران بهعنوان مقوله محوری و شرایط علّی (عوامل فردی و محیطی)، عوامل زمینهای (صلاحیتهای حرفهای)، شرایط مداخلهگر (فساد اداری و محیط)، راهبردها (برنامهریزی منابع انسانی، ساختار سازمان، مسئولیتپذیری حرفهای، تعهد حرفهای، افشاگری، همکاری سازمانهای مختلف با مهندسان) و عوامل پسآیندی (آثار اخلاق حرفهای) قرار گرفت. مدل ارائه شده میتواند راهنمای عمل برای مهندسان عمران باشد. همچنین با گنجاندن این مدل در درس اخلاق حرفهای مهندسی و آموزش آن میتوان میزان رعایت کدهای اخلاقی را در میان دانشجویان مهندسی عمران افزایش داد.
اخلاق,اخلاق حرفهای,صلاحیت,مهندسان عمران,نظریه زمینهای
https://ijee.ias.ac.ir/article_95870.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_95870_b9c3fc623f38e8d72c1f3fd1f652d67d.pdf
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
03
18
عوامل مؤثر بر فرسودگی تحصیلی: مقایسهای بین دانشجویان فنی و مهندسی با سایر دانشجویان نظام آموزش عالی ایران
31
51
FA
سیده مریم
حسینی لرگانی
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران
smhlargani@gmail.com
10.22047/ijee.2019.172653.1624
فرسودگی تحصیلی موجب احساس درماندگی، تحریکپذیری و ناامیدی در دانشجویان و درنتیجه، کاهش پیشرفت تحصیلی آنان میشود؛ از اینرو، بررسی عوامل مؤثر بر فرسودگی تحصیلی دانشجویانضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی عوامل مؤثر بر فرسودگی تحصیلی در میان دانشجویان نظام آموزشعالی دولتی کشور انجام شد. در این مطالعه میزان فرسودگی تحصیلی دانشجویان گروه فنی و مهندسی با دانشجویان سایر گروههای تحصیلی مقایسه شد. جامعه آماری پژوهش تمام دانشجویان در دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای باشیوه انتساب متناسب تعداد 2635 نفر از آنها برای مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل دادهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرمافزار <strong> </strong><strong>SPSS</strong> نسخۀ 23 انجام شد. بر اساس نتایج پژوهش بیش از نیمی از دانشجویان نظام آموزش عالی کشور دچار فرسودگی تحصیلی متوسط هستند. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان داد که که وضعیت فرسودگی تحصیلی دانشجویان بر اساس متغیرهای سن، معدل، جنسیت، وضعیت تأهل، وضعیت اشتغال، عضویت در تشکلهای دانشجویی، استفاده از خوابگاه دانشجویی، مقطع تحصیلی و گروه تحصیلی از نظر آماری متفاوت است؛ اما بین وضعیت فرسودگی تحصیلی دانشجویان بر اساس متغیرهای دورۀ تحصیلی (روزانه ـ شبانه) و نوع دانشگاه (دانشگاه با سابقه بالا، متوسط و پایین) اختلاف معناداری از نظر آماری مشاهده نشد. در این خصوص، نتایج پژوهش نشان داد که میزان فرسودگی تحصیلی در میان دانشجویان گروه فنی و مهندسی بالاتر از دانشجویان سایر گروههای آموزشی است.
فرسودگی تحصیلی,بیعلاقگی تحصیلی,ناکارآمدی تحصیلی,خستگی تحصیلی,آموزش عالی
https://ijee.ias.ac.ir/article_95537.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_95537_bc6447c0f9eceffa7ec3258a035a97f2.pdf
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
02
20
نقش بازتاب قبل از عمل، حین عمل و بعد از عمل در حل مسئله ریاضی دانشجویان مهندسی
53
67
FA
فریبا
فیروزیان
دکتری ریاضی محض، بخش آموزش ریاضی، دانشکده ریاضی و کامپیوتر، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
fariba505@yahoo.com
سهیلا
فیروزیان
دکتری آموزش ریاضی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کرج، ایران
soheila.firouzian@gmail.com
محمدرضا
فدایی
دانشیار بخش آموزش ریاضی، دانشکده ریاضی و کامپیوتر، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
mr_fadaii@uk.ac.ir
ابوالفضل
رفیع پور
دانشیار بخش آموزش ریاضی، دانشکده ریاضی و کامپیوتر، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
drrafiepour@gmail.com
10.22047/ijee.2019.198740.1671
درس ریاضی یکی از دروس مهم در رشتههای مهندسی بهشمار میرود و در عملکرد تحصیلی دانشجویان تأثیر بسزایی دارد. که برخی از پژوهشگران، ریاضی را راهی برای ورود افراد با استعداد به مهندسی میدانند و از آن بهعنوان یکی از علل اُفت تحصیلی یا پیشرفت دانشجویان مهندسی یاد میکنند. هدف پژوهش حاضر بررسی روند حل مسئله ریاضی دانشجویان مهندسی با رویکرد بازتابی بود. جامعه پژوهش با استفاده از نمونهگیری مبتنی بر هدف از میان دانشجویان سه رشته مهندسی عمران، مکانیک و الکترونیک انتخاب شدند که در دانشگاه شهید باهنر کرمان مشغول به تحصیل بودند. دادههای پژوهش با استفاده از مصاحبه جمعآوری شدند. در این پژوهش سعی شد تا با استفاده از بازتاب، راهحلهای دانشجویان در فرایند حل مسئله ریاضی آنان پرداخته شود. درمجموع، یافتهها حاکی از آن است که بازتاب در قالب سه مقوله (بازتاب قبل از عمل، بازتاب حین عمل و بازتاب بعد از عمل حل مسئله) بر حل مسئله ریاضی دانشجویان مهندسی اثری مثبت دارد و توانایی حل مسئله ریاضی آنان را بهبود میبخشد.
دانشجویان مهندسی,حل مسئله ریاضی,بازتاب قبل از عمل,بازتاب حین عمل,بازتاب بعد از عمل
https://ijee.ias.ac.ir/article_97411.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_97411_49995d240b2be572d06d54d64c05fbde.pdf
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
02
20
بررسی دیدگاه آینده شغلی و نقش آن در آموزش دروس مهارتی ـ آزمایشگاهی در دانشکدههای مهندسی (آزمایشگاه روسازی مهندسی عمران)
69
84
FA
محمدمهدی
خبیری
0000-0003-3434-7603
دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه یزد، یزد، ایران
mkhabiri@yazd.ac.ir
10.22047/ijee.2019.195441.1662
آزمایش کردن یکی از راه<strong></strong>های آموختن اصول و نتایج کلی علم است که می<strong></strong>تواند علاوه بر وادار کردن دانشجویان فنی به تفکر، بحث و نتیجه<strong></strong>گیری، مهارت فنی و کاربردی را نیز به آنها بیاموزد. دروس آزمایشگاهی در آموزش عالی تلاشی است که زمینه لازم را برای فراگیری مهارتهای ضروری و دانش مورد نیاز برای دانشجویان فراهم می<strong></strong>کند. این پژوهش با هدف شناخت و خلاصهسازی عوامل مهم از دیدگاه آینده شغلی دانشجویان در یادگیری و آموزش دروس مهارتی در یکی از دروس آزمایشگاهی در دانشکده مهندسی عمران انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف از تحقیقات کاربردی و از نظر گردآوری داده<strong></strong>ها از نوع مطالعات پیمایشی و میدانی و از نظر روش تحقیق از نوع مطالعات اکتشافی بود. جامعه تحقیق کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی درس آزمایشگاه روسازی راه طی سالهای تحصیلی 95 تا 97 بودند. تحلیلداده<strong></strong>ها با کاربرد نرم افزارهای آماری پرکاربرد آماری نظیر SPSS و <strong> </strong>Exc<strong>el</strong>انجام شد. در بخش تحلیل توصیفی دادهها از شاخص پراکندگیضریب تغییرات، واریانس و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از تحلیل عامل اکتشافی بر تعیین عوامل مهم استفاده شد. برای شناخت الگوی علتو معلولی بین متغیرها از الگویتحلیل عالی تأییدی بهرهگرفته شد. نتایج نشان داد که داشتن دانش اولیه کارآفرینی و مهارت پیادهسازی آموختهها در صنعت عامل اصلی در موفقیت آموزش<strong></strong>های مهارتی و آزمایشگاهی در دروس مهندسی است.
درس آزمایشگاه روسازی راه,آموزش مهندسی,دیدگاه آینده شغلی,دروس مهارتی ـ آزمایشگاهی,تحلیل عامل اکتشافی
https://ijee.ias.ac.ir/article_97284.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_97284_70ee24e16f061d8a4ec8eb59f62bc1be.pdf
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
02
20
بررسی وضعیت علوم مهندسی در کشور برای جهت گیری آینده» (خلاصه مجموعه نشستهای کارگروههای تخصصی فرهنگستان علوم ج. ا. ایران)
85
101
FA
حسن
ظهور
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
hzohoor@ias.ac.ir
جعفر
توفیقی
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
towfighi@modares.ac.ir
پرویز
جبه دار مارالانی
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
pjabedar@ut.ac.ir
پرویز
دوامی
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
davami1320@gmail.com
علی
کاوه
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
alikaveh@iust.ac.ir
هادی
ندیمی
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
h_nadimi@sbu.ac.ir
محمود
یعقوبی
عضو پیوسته فرهنگستان علوم
yaghoubi@shirazu.ac.ir
10.22047/ijee.2019.203369.1688
هر سازمان و نهادی بنا بر ضرورت و نیاز در زمینهای از تحولات اجتماعی زمانه خود شکل میگیرد و با تداوم تعامل با همان اجتماع که از آن پدید آمده است، رشد و بالندگی مییابد. نظام آموزش عالی نیز با درک درست از جایگاه و رسالت خود، ضمن توجه به نیازهای ملی، همراه با تحولات نظام جهانی ارتقا مییابد. در سند چشمانداز بیستساله، کشور ایران در مقام اول در علم و فناوری و رتبه اول اقتصادی در منطقه آسیای جنوب غربی متصور شده است. عمده تلاش سیاستگذاران و تصمیمسازان کشور باید در جهت دستیابی به این جایگاه باشد و این مهم محقق نمیشود، مگر با سرمایهگذاری مادی و معنوی و توسعه زیرساختهای علمی با تحول بنیادین در نظام آموزش عالی کشور. گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران همراه با سایر نهادهای اثرگذار در تدوین سیاستهای کلان نظام آموزش عالی و با حفظ تعهد به نقش دیرینه خود در اعتلای علم و دانش، توجه به این مهم را برای توانمندسازی نظام<br /> آموزش عالی کشور ضروری میداند. امروزه، جهان به سمتی پیش میرود که پژوهشگران از حوزهها و دیدگاههای مختلف و در برخی موارد متفاوت، بنا بر ضرورت گردهم میآیند تا با هماندیشی و تضارب آرا به درک بهتری از چالشهای علم برسند. درواقع، با انبوهی از علوم میانرشتهای و فرارشتهای روبهرو هستیم که با هدف حل مجموعه مسائلی ایجاد شدهاند که به دانشی همهجانبه و چندین وجهی نیاز دارند. در این میان، پیشتازی و شتاب رشتههای گوناگون مهندسی در کشف ناشناختههای فناوری از یک سو و تلاش مهندسان بومی در هماهنگی با آخرین دستاوردهای علم و فناوری جهان از سوی دیگر، ما را بر آن میدارد تا بر نقش مهندسان و علوم مهندسی در اعتلا و پیشرفت همهجانبه کشور تأکید بیشتری داشته باشیم.
بررسی وضعیت,علوم مهندسی,فناروی,جهت گیری,آینده
https://ijee.ias.ac.ir/article_97414.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_97414_e1794f1a73ef610e83e06faba8f70f93.pdf
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
02
20
تحلیل مزیت رقابتی تعاملات علمی بینالمللی با استفاده از شاخص ضریب مکانی: مورد مطالعه انتشارات علمی مهندسی صنایع
103
119
FA
محمد رضا
زارع بنادکوکی
0000-0002-6010-7892
استادیار دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه میبد، میبد، ایران
mr.zare@meybood.ac.ir
10.22047/ijee.2020.201462.1679
همکاریهای علمی بینالمللی در فرایند بینالمللی شدن دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی عاملی مهم و اثرگذار محسوب میشود. شاخص کمّی اندازهگیری این نوع تعاملات، انتشارات علمی بینالمللی است. مقالات علمی منتشر شده بهصورت<br /> بینالمللی یکی از مهمترین شاخصها در این زمینه است. در این مطالعه انتشارات علمی بینالمللی مهندسی صنایع در جهان و ایران با رویکرد رقابتپذیری از طریق شاخص ضریب مکانی با تمرکز بر انتشارات علمی مهندسی صنایع ایران تحلیل شده است. مبنای دادهای این مطالعه تعداد148240 رکورد اطلاعات کتابشناختی مقالات منتشر شده در 55 نشریه در زمینه مهندسی صنایع و تمرکز ویژه به 3424 مقاله تولید شده توسط محققان ایرانی در 50 سال گذشته با روش پیمایشی ـ توصیفی بود. نتایج حکایت از آن دارد که تولیدات مهندسی صنایع در دهههای اخیر رشد فزاینده و جهشی داشته است. در بررسی کشورهای برتر در انتشار مقالات بینالمللی در این زمینه کشورهای آمریکا، چین و انگلستان هستند. مقایسه کمّی انتشارات علمی بینالمللی کشور ایران با دیگر کشورها در این زمینه نشان<br /> میدهد که جایگاه پانزدهم جهان و نخست منطقه را دارد. بررسی مزیت رقابتی انتشارات علمی بینالمللی مهندسی صنایع ایران با همکاری دیگر کشورها با استفاده از شاخص ضریب مکانی نشان میدهد که از نظر کمّیت و کیفیت در قیاس با کل انتشارات علمی بینالمللی مهندسی صنایع در جهان و کل انتشارات علمی مهندسی در ایران از مزیت رقابتی نسبی نسبتاً بالایی برخوردار است.
تعاملات علمی بینالمللی,مهندسی صنایع,شاخص ضریب مکانی,رقابت پذیری,ایران
https://ijee.ias.ac.ir/article_102038.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_102038_ab67698933c6e2d58f674763e4079fd6.pdf
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
فصلنامه آموزش مهندسی ایران
1607-2316
2676-4881
21
84
2020
02
20
رویکرد فکری دانشجویان برونگرا و درونگرای معماری در فرآیند طراحی و راهبردهای آموزشی آن
121
141
FA
وحید
صدرام
0000-0002-2163-9650
استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران،
v.sadram@hsu.ac.ir
الهام
کفائی
دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
e.kafaei@sun.hsu.ac.ir
10.22047/ijee.2019.191197.1650
برای برقراری تعامل خوب میان استاد و دانشجویان معماری در کارگاه طراحی، توجه به ویژگیهای شخصیتی دانشجویان اهمیت زیادی دارد. تفاوت در ویژگیهای شخصیتی هر دانشجو روشهای آموزشی متناسب با هر یک از آنها را میطلبد. بعضی از استادان معماری بهطور ضمنی و تجربی به گوناگونی طبع و تفاوت شخصیتها در هر دانشجو توجه دارند، اما برخی دیگر از یک قاعده در گفتوگو و خط کشیدن برای همه دانشجویان استفاده میکنند. در این مقاله یکی از ویژگیهای مهم شخصیتی دانشجویان معماری؛ یعنی برونگرایی و درونگرایی بهعنوان دغدغهای مهم در تفاوت آموزش هر یک مطرح شده است. هر انسانی درجهای از برونگرایی و درونگرایی را دارد و در طیفی میان برونگرایی مطلق و درونگرایی مطلق قرار میگیرد؛ اما بهدلیل غلبه قابل توجه یکی بر دیگری، به او نسبت برونگرا یا درونگرا داده میشود. پرسش بنیادی آن است که «برونگرا یا درونگرا بودن دانشجوی معماری چه اثری در فرایند طراحی او خواهد داشت و استاد معماری در آموزش هر یک چگونه باید عمل کند؟». روش تحقیق این مطالعه توصیفی، تطبیقی و تحلیلی بود. در این پژوهش با تکیه بر مطالعات کتابخانهای، ویژگیهای شخصیتی دانشجوی برونگرا و درونگرا برشمرده و مشخص شد که هر یک از این دو گروه چه رویکرد فکریای در یادگیری طراحی و پیشبرد طرح روی میز دارند و چه آموزشهایی طلب میکنند. هدف این پژوهش کمک به استاد معماری برای هدایت بهتر کارگاه طراحی معماری با توجه به فرضیه تفاوت رویکرد یادگیری طراحی دانشجویان در دو تیپ شخصیتی برونگرا و درونگرا بود و نتیجه مطالعه به جدولی از این تفاوتها ختم شد. با توجه به افزایش دانشکدههای معماری در سالهای اخیر و نیاز به استفاده از استادان جوان، تحقیق و نگارش چنین مباحثی ضروری مینماید تا در اختیار آنان قرار گیرد.
تیپهای شخصیتی,برونگرایی,درونگرایی,آزمون MBTI,فرایند طراحی,آموزش معماری
https://ijee.ias.ac.ir/article_96966.html
https://ijee.ias.ac.ir/article_96966_89a6fa1009cdc9e8cf05077adaba0335.pdf