2024-03-29T13:49:08Z
https://ijee.ias.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1292
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
لزوم توجه دانشکده های مهندسی به علوم انسانی
مهدی
گلشنی
زمانی فکر میشد که علم و فناوری بر طرف کننده جمیع مشکلات بشری هستند و لذا، دانشگاهها توجه خود را صرفاً به حوزههای علم و فناوری معطوف میداشتند؛ وقوع دو جنگ جهانی در قرن بیستم این برداشت را تضعیف کرد و لذا، جهان غرب بعد از جنگ جهانی دوم سراغ علوم انسانی رفت. معلوم شد همانگونه که جوامع انسانی نمیتوانند بدون علم و فناوری زندگی کنند، بدون علوم انسانی نیز نمیتوانند زندگی کنند. علم و فناوری به ما میآموزد که چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم، اما علوم انسانی به ما کمک میکنند تا بفهمیم چه باید بکنیم. به همین دلیل، در چند دهه اخیر بعضی از کشورهای غربی دروس اخلاق، فلسفه، جامعهشناسی، مردم شناسی و... را با عنوان "علوم انسانی مهندسی" به برنامههای مهندسی خود وارد و مقرر کردهاند که هر دانشجوی مهندسی تعدادی از دروس علوم انسانی و علوم اجتماعی را بیاموزد تا بتواند نقش مؤثرتری در جامعه ایفا کند. از نظر آنها به کمک علوم انسانی مهندسانی تربیت میشوند که بهتر میتوانند با مسائل پیچیده زندگی رو به رو شوند. واقعیت این است که فناوری برای انسانها و در ارتباط با آنهاست و حلّ مسائل انسانها و دغدغههای آنها باید هدف آن باشد. پس لازم است تغییر نگرشی به علم و فناوری حاصل شود و فناوریها به عوض آنکه صرفاً وسایل بهرهبرداری از منابع طبیعی و افزایش ثروث و قدرت باشند، به فهم طبیعت و رفع نیازهای مشروع انسانی هم کمک کنند.
Engineering humanities
encounter with the environment
holistic approach
2014
12
01
1
9
https://ijee.ias.ac.ir/article_7713_692eb6c8fbb22cd8e5e2ea4165d4c035.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
چشم انداز جهانی چالشهای آموزش و پژوهش مهندسی و توسعه پایدار
محمد مهدی
غفاری
حسن
ظهور
امروزه، مسائل مربوط به محیط زیست تقریباً بر تمام فعالیتهای انسانی، بهویژه در بخشهای تجارت و صنعت، تأثیرگذارند و در مرکز توجهات مردم، دولتها و حتی روابط بینالملل قرار دارند. اعلام سالهای 2005 تا 2014 بهعنوان دهه آموزش توسعه پایدار را میتوان به منزله هشداری تلقی کرد که سازمان ملل جامعه جهانی را به جنبش بیداری زیست محیطی برای ارتقای بیشتر توسعه پایدار فرا خوانده است. این فراخوان نظامهای آموزش و پژوهش مهندسی کشورهای جهان را با چالشهای جدی روبهرو کرده است. پیرو این دعوت صاحبنظران و متخصصان متهعد به تحکیم بنیانهای توسعه پایدار مصرانه دانشگاههای مهندسی کشورهای صنعتی را به بازنگری در برنامههای درسی و دگرگونسازی ساختارهای پژوهشی برای به حداقل رساندن اثرهای منفی ناشی از فعالیتهای مهندسی بر محیط زیست ترغیب میکنند. در عین حال، کشورهای در حال توسعه تلاش خود را بر ایجاد زیرساختهای مورد نیاز برای بهبود و ارتقای شرایط زندگی شهروندان خود متمرکز کردهاند. از آنجا که یکی از ارکان مهم توسعه پایدار آموزش مهندسان در زمینههای علمی و کسب مهارتهای حرفهای است، بار این مسئولیت بر عهده دانشکدههای مهندسی است تا مهندسان را از آثار و خطرهای ناشی از تصمیمات آتی آنان بر محیط زیست آگاه سازند. در این مقاله با مرور تجربههای کشورهای صنعتی در بهکارگیری مفاهیم بنیادی توسعه پایدار برای اصلاح نظام آموزش و پژوهش مهندسی، چالشهای پیش روی آموزش و پژوهش مهندسی تحلیل و بررسی و تلاش شده است با مرور تجربههای جهانی، راهبردی برای تدوین چارچوب یا نقشه راه توسعه پایدار برای آموزش مهندسی ایران ارائه شود.
sustainable development
Engineering education
roadmap
Environment
sustainable engineering
2014
12
01
11
24
https://ijee.ias.ac.ir/article_7714_f04081d0203972f60d35687319633365.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
نقش شناسائی شاخصهای ارزیابی فناوری در توسعه آموزش های مهندسی
ناهید
شیخان
فیروز
بختیاری نژاد
از ارکان اصلی سیاستهای تولید علم و توسعه فناوری یک کشور ارزیابی منظم فعالیتهای مربوط به آن است. سطح و میزان فعالیتهای فناوری را میتوان برای یک کشور و در سطوح مختلف بینالمللی، ملّی و برای مؤسسات فناور شامل پژوهشکدهها و مراکز رشد و فناورانه و در آخر برای فعالیتهای افراد فناور شناسایی و ارزیابی کرد. نتایج این ارزیابی میتواند به بهبود عملکرد و در صورت نیاز بازنگری مستمر اهداف، ساختارها، روشهای اجرایی و از همه مهمتر اصلاح روشهای متناسب آموزش مهندسی با نیازهای فناوری کشور و تحولات جهانی منجر شود. در این مقاله با معرفی شاخصهای ارزیابی فناوری در سه سطح کشوری، مؤسسهای و فردی، ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم بین ارزیابی با توسعه و بهبود آموزش مهندسی بررسی شده است. راهکارهای به دست آمده از این نتایج میتواند سبب توسعه آموزش مهندسی در کشور و جهتگیری آن به سمت تربیت مهندسانی با تواناییهای فناورانه بشود.
Technology evaluation index
engineering education development
technology country
technology institute
technologist
technology engineering
2014
12
01
25
38
https://ijee.ias.ac.ir/article_7715_8804e5798229d2f7ae7fef8d786d75ab.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
ارزیابی و تحلیل مهارتهای تفکر انتقادی دانشجویان رشته های مهندسی
محمد
امینی
احمد
مدنی
زهرا
عسگرزاده
رشد تفکر انتقادی و مهارتهای مرتبط با آن یکی از مهمترین اهداف نظامهایآموزشی به ویژه دانشگاهها و مراکز آموزشعالی است. با توجه به چنین نقش وجایگاهی، در این پژوهش تلاش شده است که وضعیت مهارتهای تفکر انتقادیدر میان دانشجویان رشتههای مهندسی ارزیابی شود تا ضمن ارائه تصویری روشن ازوضعیت موجود، زمینههای لازم برای توجه و رشد این مهارتها فراهم شود. جامعه آماری این تحقیق کلیه دانشجویان دانشگاه کاشان در سالتحصیلی93 - 1392 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی سادهتعداد 211 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و آزمون مهارتهای تفکر انتقادی برروی آنها اجرا شد. بهمنظور فراهم کردن مبنایی برای مقایسه، دانشجویاندانشکدههای دیگر نیز در گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار جمعآوری اطلاعاتآزمون مهارتهای تفکر انتقادی کالیفرنیا (فرم ب) بود که مهارتهای مذکور رادر قالب پنج مهارت تحلیل، ارزشیابی، استنباط، استدلال قیاسی و استدلالاستقرایی میسنجد. نتایج و یافتههای حاصل از این پژوهشنشاندهنده آن است که مهارتهای تفکر انتقادی دانشجویان رشتههای مهندسی درمقایسه با دانشجویان سایر رشتهها از میانگین بالاتری برخوردار است، هرچند که با نمره استاندارد آزمون فاصله زیادی دارد. در عین حال،نتایج بهدست آمده مؤید نبود تفاوت معنادار مهارتهای تفکر انتقادیمیان دانشجویان زن و مرد و دانشجویان ترمهای بالا و پایین است. در مجموع، یافتههای بهدست آمده لزوم توجه جدی و علمی به آموزش تفکر انتقادیرا در قالب برنامههای درسی رشتههای مهندسی خاطرنشان میسازد.
thinking
Critical Thinking
Higher education
engineering faculty
Student
2014
12
01
39
59
https://ijee.ias.ac.ir/article_7716_e05ee38ce67afd94cdf56db01a7e8874.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
تحلیل کاربرد و تأثیر منابع قدرت در موقعیتهای یادگیری آموزش عالی مهندسی
رضا
مهدی
موقعیت یادگیری یکی از مؤلفه های اصلی کیفیت آموزش و آموزش مهندسی است. برای دستیابی به کیفیت در آموزشعالی عوامل متعددی نظیر استاد، دانشجو، زمینه ملی، مدیریت دانشگاهی، برنامه درسی، کارکنان، منابع مالی و فیزیکی، روشها و فناوریهای آموزشی، تولید و جریان اطلاعات و دانش دخالت دارند. یکی از جلوههای عینی موقعیت یادگیری در نظام آموزش واقعی، کلاس درس است که در آن، حداقل چهار مؤلفه کلیدی استاد، دانشجو، برنامه درسی و روشها و فناوریهای آموزشی برای تحقق یادگیری، بطور همزمان حضور دارند. استاد و دانشجو، مهمترین ارکان سیستم یاددهی ـ یادگیری نظام آموزشی است که باید تلاشها و مداخلات در راستای کارایی و اثربخشی یاددهی و یادگیری این دو رکن اساسی باشد. در فرایند آموزش هر چقدر زمینه، شرایط، فرصت و موقعیت برای فعالیت و اثربخشی استاد و دانشجو بیشتر شود آنگاه می توان انتظار داشت که کیفیت، کارایی و اثربخشی کل سیستم یاددهی ـ یادگیری افزایش یابد. در این مقاله، با روش شناسی ترکیبی مطالعه اسنادی، روش حل مسئله گروهی توفان فکری معکوس و پیمایش محدود، نحوه اعمال و اثرات منابع قدرت از سوی استادان آموزش مهندسی در سه دانشگاه صنعتی شهر تهران، بررسی و تحلیل شده است. بر اساس این پژوهش، استادان جامعه مورد مطالعه از منابع قدرت نهادی، شناختی و عاطفی بصورت همزمان و با ترکیب بهینه برای رهبری فرایند یادگیری استفاده نمی کنند. اعمال همزمان، متعادل و بهینه منابع قدرت از سوی استادان، عامل کلیدی در ایجاد شوق و انگیزه یادگیری، بروز خلاقیت و نوآوری، تولید فرهنگی، ایفای نقش رهبری یادگیری و انتقال مولد دانش می تواند باشد.
Higher education
Engineering education
power resources
learning leadership
learning situation
2014
12
01
61
83
https://ijee.ias.ac.ir/article_7717_3c666359770e603c3df468e03e8e6248.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
نقش شناسایی و افراز دستاوردهای یادگیری در بهبود کیفیت آموزش عالی ، موردپژوهی: آموزش مهندسی برق گرایش قدرت
ناهید
صادقی
مهدی
فراهانی
محمود
کمره ای
در این پژوهش ضمن مروری بر جایگاه دستاوردهای یادگیری در آموزش مهندسی و بهبود کیفیت آن از منظر مطالعات داخلی و بینالمللی، دستاوردهای یادگیری آموزش مهندسی برق شناسایی و دسته بندی شدند. در این پژوهش ازمصاحبههای فردی و گروههای کانونی با مدرسان دانشگاهی، متخصصان صنعت برق استفاده شده است. دستاوردهای استخراج شده در سه دسته دانش و آگاهی، مهارت یا کاربرد دانش در عمل و نگرش و ویژگیهای شخصیتی و روانشناختی دانشآموختگان عنوان شده است.
Engineering education
Educational assessment
Higher education
learning outcomes
electrical Industry
2014
12
01
85
110
https://ijee.ias.ac.ir/article_7718_ffc87c213e5b044cdb67f163b5be53fb.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1393
16
63
معرفی چارچوبی برای شناسایی و تحلیل خطای دانشجویان مهندسی در حل معادلات دیفرانسیل: مدل تحلیل خطای بافت
یونس
کریمی فردین پور
ریاضی در آموزش مهندسی جایگاه ویژهای دارد. در این تحقیق ضمن بیان اهمیت توجه به آموزش مهندسی از بعد آموزش مدلسازی ریاضی، بر شناسایی و دستهبندی خطاهای دانشجویان در حل معادلات دیفرانسیل تأکید شده است. بدین منظور، برگههای امتحانی 43 دانشجوی سال اول و دوم مهندسی که درس معادلات دیفرانسیل را در نیمسال دوم سال تحصیلی 91-1390 با محقق گرفته بودند، بررسی و خطاهای این دانشجویان در حل معادلات دیفرانسیل بهعنوان یکی از عوامل افت تحصیلی ریاضی در این درس در نظر گرفته شده است. همچنین، مدل چهار مرحلهای شامل تشخیص (معادله دیفرانسیل)، فراخوانی (مناسبترین راهبرد برای حل معادله دیفرانسیل)، اجرا (راهبرد فراخوانی شده) و بازنگری (راهبرد اجر اشده) با عنوان بافت برای تحلیل خطا در حل معادلات دیفرانیسل معرفی شده است و بهعنوان یک طرح شبه آزمایشی، پس از اینکه دانشجویان در معرض مدل تحلیل خطای بافت قرار گرفتند، عملکرد آنها در پس آزمون در مقایسه با پیش آزمون تحلیل شده است. درصد بروز خطا در تشخیص از 44% به 21% کاهش یافته در حالیکه درصد بروز خطا در فراخوانی از 15% به 25% افزایش یافته است. درصد بروز خطا در اجرا و بازنگری تغییر قابل توجهی نداشتهاند.
Engineering students of mathematics education
differential equations
academic failure
Error analysis
Baft modeling
2014
12
01
111
133
https://ijee.ias.ac.ir/article_7719_e82cb22766aaf2295e52122d3b2d1593.pdf