نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم پزشکی تبریز، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، تبریز،

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت حرفه‌ای، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای

چکیده

اخلاق مهندسی از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر توجه جامعه مهندسی را به خود معطوف کرده است. مهم ترین چالش در تربیت مهندس در کشور، پرورش ارزشهای انسانی و اخلاقی در دانشجویان مهندسی است. لذا با توجه به اهمیت آموزش اخلاق مهندسی، این مطالعه به بررسی مطالعات و مقالات مرتبط با موضوعات آموزش مهندسی، اخلاق مهندسی و آموزش اخلاق مهندسی که در یک بازه زمانی 20 ساله در مجلات ایران چاپ شده است، پرداخته است تا جایگاه اخلاق در آموزش مهندسی در ایران مشخص گردد. در این مطالعه مجلات فارسی زبان به صورت سیستماتیک بررسی شدند. هدف یافتن، طبقه بندی و تحلیل مقالاتی بود که از ابتدای سال 1375 تا پایان سال 1395 در خصوص آموزش مهندسی، اخلاق مهندسی و آموزش اخلاق مهندسی در این مجلات منتشر شده بودند. بر این اساس ابتدا فهرست مجلاتی که دارای مقاله در این زمینه ها بودند، تهیه شد. سپس به صفحه اختصاصی هر مجله و سایر پایگاههای اطلاعات معتبر نشریات مراجعه شد. در نهایت 46 مجله با 232 مقاله مرتبط با موضوع مورد بررسی یافت و انتخاب شدند. می توان نتیجه گیری نمود که جامعه مهندسی کشور به اهمیت اخلاق در رشته های مهندسی پی برده اند ولی متاسفانه در خصوص روش و کیفیت آموزش اخلاق مهندسی برای دانشجویان رشته مهندسی تحقیق و بررسی زیادی انجام نشده است. بنابراین می توان گفت که آموزش اخلاق در رشته های مهندسی مغفول واقع شده است و لازم است تا مطالعاتی در این خصوص انجام شده و راهکارهایی ارائه گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A survey on the status of engineering ethics in Iranian engineering education: A systematic review

نویسندگان [English]

  • Fariba Mohammad oghli reyhan 1
  • seyed shamseddin alizadeh 2

1 MBA, Student, Faculty of Health Sciences, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

2 Corresponding author, Assistant Professor, Faculty of Health Sciences, Tabriz University of Medical Sciences, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Engineering ethics is one of the issues that has attracted the attention of the engineering community in recent years. The most important challenge in engineer training in the country is the development of human and moral values in engineering students. Therefore, considering the importance of engineering ethics training, this study reviews the studies and articles related to engineering education, engineering ethics and engineering ethics education which published in Iranian journals over a period of 20 years. In this study, Persian language journals were systematically studied. The purpose was to find, classify and analyze the articles published in the journals from the beginning of 1994 to the end of 2016 related to the engineering education, engineering ethics, and engineering ethics education. Initially, a list of journals containing articles in these fields were prepared. Then, the dedicated web site of each journal and other scientific databases were studied. Finally, 46 journals with 232 articles were selected. It can be concluded that the engineering community has recognized the importance of ethics in engineering, but unfortunately, there has not been much research on the methodology and quality of engineering education ethics for engineering students. Therefore, it can be said that ethics training is inadequate in the field of engineering, and it is necessary to carry out studies in this regard and provide some solutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Engineering training
  • engineering ethics
  • Professional Ethics
  • Ethics
  • engineering ethics training
یزدانی، غلامرضا (1392). چالش­های آموزش مهندسی در ایران. ماهنامه امواج برتر، 10(65)، 15.
بختیاری­نژاد، فیروز و شیخان، ناهید (1395). توسعه فناوری در کشور با بازبینی برنامه درسی رشته­های مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 18 (70)، 36-21.
بهادری­نژاد، مهدی (1386). رهیافتی درباره اخلاق مهندسی. هوش مصنوعی و ابزاردقیق، 1 (3)، 41-30.
بهادری­نژاد، مهدی (1389). اخلاق مهندسی چالشی مهم در تربیت مهندس در کشور. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 12(46)،  22-17.
بهادری­نژاد، مهدی و نمکی، علی (1387). آموزش موازی مهندسی در دانشگاه و صنعت. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 10(39)، 74-63.
جودکی، وحید و اجل­لوئیان، رسول (1395). اخلاق مهندسی در پروژه­های عمرانی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 11 (3)، 38-29.
جهان­تیغ­پاک، علیرضا و دائیان، محمدعلی (1395). بررسی اهمیت و کاربردهای مدل‌سازی سه‌بعدی در طراحی مهندسی و ضرورت آموزش اصول آن به دانشجویان مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 18 (72)،136- 119.
چاپرک، علی و حاجی­حسینی، حجت­الله (1395). رابطه علم و فناوری از منظر سیاستگذاری، آموزش مهندسی و حوزه عمومی. راهبرد فرهنگ، 4 (34)، 62- 45.
خوشدست، حمید و سام، عباس (1388). ارائه الگویی برای آموزش مؤثر اخلاق مهندسی در دوره کارشناسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 11 (43)، 108- 99.
خیبری، محمدمهدی و الهی­زاده، مهناز (1392). ارزیابی تأثیر الگوهای آموزشی بر سطح دانش و مسئولیت­پذیری زیست­محیطی دانشجویان.  فصلنامه آموزش محیط­زیست و توسعه پایدار، 1 (3)، 9-1.
دوامی، پرویز (1391). مدلی برای ارتباط صنعت و دانشگاه.  فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 14 (53)،  129-119.
رحمانی سامانی، مهران و مجروحی سردرود، جواد (1394). آیین­نامه اخلاق حرفه‌ای مهندسی در ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 17 (67)، 55-23.
رضایی، رضا (1387). اخلاق مهندسی بهتر است یا تصمیم مدیریتی؟!. هوش مصنوعی و ابزار دقیق، 2 (2)، 80-73.
زمانی­فر، مریم؛ محمدی، رضا و صادقی­مندی، فاطمه (1395). ارزیابی درونی و بهبود کیفیت برنامه درسی در گروه­های آموزش مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، (72)18، 67-45.
سلطانی، اصغر (1394). اعتباربخشی و نقش آن در فرایند تضمین کیفیت در آموزش مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 17 (68)، 40-15.
ظهور، حسن و خلج، محمد (1389). ارکان اخلاق مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 12 (46)، 97-83.
عالمی، مینو (1395). نقش زبان انگلیسی تخصصی در آموزش مهندسی نوین.  فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 18 (69)، 17-1.
غفاری، محمدمهدی و ظهور، حسن (1393). چشم­انداز جهانی چالش­های آموزش و پژوهش مهندسی و توسعه پایدار. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 16 (63)،  24-11.
فیض، مهدی (1389). الزامات آموزش مهندسی در توسعه فناوری. فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 8 (13)،  18-5.
فیض، مهدی و بهادری­نژاد، مهدی ( 1389). الگوی شایستگی حرفه­ای دانش­آموختگان دانشکده­های مهندسی نظام آموزش عالی ایران (مورد پژوهی: دانش­آموختگان دانشگاه صنعتی شریف).  فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 12 (46)، 68-37.
فیض، مهدی و بهادری­نژاد، مهدی ( 1389). جایگاه اخلاق مهندسی در شایستگی­های حرفه ای مهندسان. راهبرد فرهنگ، 2 (9-8)، 147-115.
محمدی، رضا؛ زمانی­فر، مریم و صادقی­مندی، فاطمه (1394). ارزشیابی کیفیت عملکرد اعضای هیأت­علمی در گروه­های آموزشی مهندسی (بر مبنای گزارش­های ارزیابی درونی). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 17 (67)،  111-91.
محمدی، مهدی و عزیزپور، فهیمه (1392). ارزیابی تناسب برنامه درسی تدوین­شده زیست­محیطی در رشته­های مهندسی عمران، معماری و کشاورزی با معیارهای توسعه پایدار زیست­محیطی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 15 (59)،  94-75.
مضطرزاده، فتح­الله (1378). آموزش مهندسی زیربنای توسعه. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 1 (3)، 102-95.
مطهری­نژاد، حسین (1390). کاستی­های برنامه­های آموزش مهندسی ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 13 (51)، 74-53.
مطهری­نژاد، حسین (1392). روند تکامل آموزش مهندسی در جهان و ایران.  فصلنامه آموزش مهندسی ایران. 15 (58)، 14-1.
مطهری­نژاد، حسین (1394). تحلیل شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب آموزش مهندسی در ایران (مطالعه موردی دانشگاه­های استان کرمان).  فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 17 (67)، 21-1.
مطهری­نژاد، حسین (1394). برنامه درسی تلفیقی، نیاز امروز آموزش مهندسی (ایجاد پُل دانستن/ انجام دادن/ شدن). فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 17 (66)، 38-17.
مطهری­نژاد، حسین؛ یعقوبی، محمود و دوامی، پرویز (1390). الزامات آموزش مهندسی با توجه به نیازهای صنعت در کشور ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 13 (52)، 39-23.
مطهری­نژاد، حسین؛ قورچیان، نادرقلی؛ جعفری، پریوش و یعقوبی، محمود (1391). ابعاد و مؤلفه­های آموزش مهندسی: تحلیلی مبتنی بر ائتلاف­های بین­المللی. نامه آموزش عالی. 5 (20)،  35.
مطهری­نژاد، حسین؛ قورچیان، نادرقلی؛ جعفری، پریوش و یعقوبی، محمود (1391). استانداردهای تضمین کیفیت آموزش مهندسی در ایران: رویکردی جهانی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران. 14 (54)،  42-21.
مطهری­نژاد، حسین قورچیان، نادرقلی؛ جعفری، پریوش و یعقوبی، محمود (1391). هدف­های آموزش مهندسی. فناوری آموزش. 6 (4)، 276-267.
معرفت، محمد (1392). اخلاق حرفه­ای در قرآن کریم و سیره معصومان. پنجره، 5 (18)، 12.
معماریان، حسین (1390). بازنگری آموزش مهندسی برای قرن 21. فصلنامه آموزش مهندسی ایران،13 (52)، 65-41.
معماریان، حسین (1390). تدارک هدف­ها و دستاوردهای آموزش مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 13 (49)، 69-43.
معماریان، حسین (1393). سازکار ارزیابی بیرونی برنامه­های آموزش مهندسی ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران،  (64)، 22-1.
موسوی، فرانک؛ وشنی، امیر؛ حیدری، فرهاد؛ محمدی، نوشین؛ سلیمانی، فرشاد و قیصرزاده، محمد (1395). اخلاق حرفه­ای مدیران آموزشی. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 11 (4)،  65-58.
مومنی، ناصر (1394). تحلیل نقش انسان‌شناسی در اخلاق حرفه‌ای. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری،10 (4)،  26-17.
نازی دیزجی، سجاد؛ وفامهر، محسن و کشتکار قلاتی، احمدرضا (1389). اخلاق در معماری. اخلاق در علوم و فناوری، 5 (4-3)،  114-105.
ندیمی، حمید (1391). آموزش علوم مهندسی یا طراحی مهندسی: تأملی درباره آموزش مهندسی در ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران. 14 (56)، 16-1.
یعقوبی، محمود (1379). اطمینان از کیفیت در آموزش مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 1 (2)،  22-21.
یعقوبی، محمود و مطهری نژاد، حسین (1390). ضرورت­های اصلی در تدوین راهبردهای آموزش مهندسی ایران. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، 13 (51)، 51-31.