%0 Journal Article %T جام هوشمند از فناوریهای قدیمه ایران %J فصلنامه آموزش مهندسی ایران %I فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران %Z 1607-2316 %A یاسی, یوسف %A گلزاری, ریحانه %A اصفهانی, ستاره %D 2008 %\ 12/01/2008 %V 10 %N 39 %P 133-142 %! جام هوشمند از فناوریهای قدیمه ایران %K برادران بنو موسی %K احمد بن موسی شاکر خراسانی %K کتاب الحیل و جام هوشمند %R 10.22047/ijee.2008.606 %X  طرح "جام هوشمند تفکیک کننده آب و روغن" یکی از طرحهای برادران شاکر خراسانی، از جمله نوابغ ایرانی و سازنده دستگاههای خودکار در قرن سوم هجری، است]4[. در گذشته، دانشمندان ایرانی در زمینه طراحی و ساخت ماشین آلات و ابزار مکانیکی گامهای بزرگی برداشته¬اند، لکن به دلیل گذشت زمان یا نبودن امکان ساخت، اساساً نمونه های ساخته شده¬ای از این دستگاهها در دسترس نیست و فقط نقشه های آن در نسخ خطی در موزه های مختلف مانند موزه واتیکان در ایتالیا و موزه توپکاپی در ترکیه نگه داری می¬شود]۱[. دستگاه تفکیک کننده آب و روغن با توجه به اختلاف چگالی دو سیال آب و روغن کار می¬کند که از طریق دو مجرای خروجی، آب و روغن را جدا می¬کند. این جام شامل تنگی با یک ورودی و دو خروجی است. در کف این تنگ پایه¬ای عمودی تعبیه و بر روی این پایه تیغه¬ای افقی قرار داده شده است که حرکت رفت و برگشتی به پایین و بالا دارد. در یک سمت این تیغه ظرفی استوانه¬ای شکل نصب شده که دارای دو لوله خروجی در دو طرف و مقابل هم است و در سمت دیگر آن وزنه¬ای آویخته شده است. تیغه از مرکز به پایه عمودی متصل است و گشتاور ایجاد شده توسط وزن سیال ریخته شده در ظرف بر حسب چگالی سیال، تیغه را به چپ یا راست متمایل می کند و لذا، سیال( آب یا روغن) از سمت مربوط به خود خارج می¬شود. این دستگاه تا به حال در ایران ساخته نشده و برای اولین بار توسط سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در قالب پروژه¬ای تحقیقاتی با عنوان " طرح فناوریهای قدیمه ایران" در پژوهشکده مکانیک بر اساس مستندات موجود طراحی و ساخته شده است. %U https://ijee.ias.ac.ir/article_606_5f25b16c4faf74f5543704a12f699759.pdf