2024-03-29T13:41:07Z
https://ijee.ias.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18302
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
آموزش مهندسی و پژوهش مبتنی بر زنجیره ارزش فناوری-مطالعه موردی: مهندسی مخزن در صنعت گاز
رضا
آذین
رویکرد رایج آموزش مهندسی بر پایه تعریف اصول، مبانی، تشریح روابط ریاضی و عددی یک درس استوار است که بهطور معمول در کتابهای درسی آن موضوع بهخوبی تشریح شده است. مسئلههای جدید حوزهٔ مهندسی فراتر از یک درس یا یک رشته است و دانشآموختگان معمولاً در گروههای متشکل از رشتهها و حوزههای مختلف به تجزیه و تحلیل و حل مسئلههای چندرشتهای و چندبعدی میپردازند. برای آمادگی ورود به این عرصهها نیاز است که فراگیران در زمان تحصیل با رویکرد یکپارچه آموزش همگام با پژوهش، تحلیل حساسیت، تفکر بینرشتهای، توجه به زنجیره ارزش فناوری آشنایی پیدا کنند. در رویکرد جدید، استاد حین تدریس مطالب کلاسیک، جایگاه درس را در منظومه زنجیرهٔ ارزش فناوری مشخص مینماید. در این مقاله، ابتدا اهمیت و نیاز به دیدگاه همگرا در آموزش مهندسی مطرح میشود. در ادامه، با تمرکز بر درس مهندسی مخزن رشته مهندسی نفت، زنجیره فناوری صنعت گاز معرفی شده و ارتباط مبحث مهندسی مخزن با حوزههای مهندسی شیمی، طراحی فرایند، پیوند مبحثهای مهندسی مخزن با حوزههای یادشده با ذکر نمونههای واقعی تشریح میگردد. در مثالهای ذکرشده، پس از طرح سؤالات پژوهشی، دانشجو با نتایج پژوهشهای مرتبط با موضوع تدریس آشنا میشود و با مرور یک یا چند پژوهش کاربردی مرتبط با مبحث، روش تحقیق مهندسی را حین تدریس فرا میگیرد. مثالهای ارائهشده مربوط به مهندسی مخزن و زنجیره ارزش از مخزن تا پالایشگاه میباشند. رویکرد آموزش مهندسی، همراستا با پژوهش به فراگیر قدرت تفکر یکپارچه، شناخت ابعاد مختلف مسئلههای جدید مهندسی مخزن و درک جامعتر از مسئله را به دست میدهد.
engineering education
Research
Value chain
Reservoir Engineering
gas industry
2021
05
22
1
18
https://ijee.ias.ac.ir/article_127546_7d484877a845756ddd7e8784e6ea9757.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
طراحی الگوی توسعه شایستگیها برای رشته مهندسی عمران با توجه به نیازهای بازار کار
ابراهیم
صالحی عمران
فرناز
عین خواه
هدف این پژوهش طراحی الگوی شایستگی رشته مهندسی عمران متناسب با نیازهای بازار کار است. پژوهش با استفاده از روش آمیخته اکتشافی متوالی غالب انجام شد. پژوهش شامل گردآوری و تحلیل دادههای کیفی به روش تحلیل محتوا و انباشت نگاشتی و همچنین برگزاری کارگاههای دیکوم با خبرگان و گردآوری و تحلیل دادههای کمی جهت اعتباربخشی شایستگیها بود. تجزیهوتحلیل دادههای کمی با استفاده از روشهای آمار توصیفی استنباطی (میانگین و میانگین رتبه فریدمن) با استفاده از نرمافزار SPSS Ver.24 انجام شد. نمونهگیری از خبرگان بهصورت هدفمند و گلوله برفی انجام شد. مؤلفههای شایستگی شناسایی و اولویتبندی شد و الگوی شایستگی و الگوی ارزشیابی شایستگیها ارائه شد. نتایج نشاندهنده آن است که دانش تخصصی (مهندسی و فناوری، ساختمانسازی، ریاضیات، طراحی) در کنار دانش رایانه و الکترونیک، زبان انگلیسی، قوانین دولتی، خدمات مشتری در اولویت اول شایستگیهای دانشی قرار دارند. مهارتهای عملی (ریاضی، علمی، نظارت، مدیریت منابع انسانی، مادی و مالی) و مهارتهای شناختی (تفکر انتقادی، حل مسائل پیچیده، درک مطلب، تجزیهوتحلیل عملیات و سامانهها) نیز از اهمیت بالایی جهت پاسخگویی به نیازهای بازار کار برخوردارند. برای ارزشیابی مؤلفههای دانش: آزمون کتبی و پروژه، مهارتهای عملی: آزمون کتبی عملکردی، شناسایی، نمونه کار...، مؤلفههای شناختی: آزمونهای عاطفی و شناختی پیشنهاد شد.
Competency Model
civil engineering
Curriculum
Labor Market
2021
05
22
19
41
https://ijee.ias.ac.ir/article_129868_2f6f2b0857761b98a4ec4c7cdb13cb37.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
واکاوی دورههای کارآموزی رشتههای فنی و مهندسی به روش نظریه دادهبنیاد
امین
سیدنصرتی
علی
محمدزاده
حامد
عبداله نژاد
رحمت
ستوده قره باغ
دانشجویان پس از فراغت از تحصیل، در حوزههای مختلفی از جمله صنعت و مدیریت دستگاههای اجرایی و شرکتها مشغول کار میشوند. در این بین، نبود دید تجربی در آنان و عدمکسب مهارتهای لازم برای اثرگذاری در شغل خود، انتقادهای زیادی را متوجه برنامههای آموزشی دانشگاهها و نظام آموزش عالی کشور میکند. دورههای کارآموزی با هدف پرکردن این خلاء مهم، در سرفصل دروس رشتههای فنی و مهندسی قرار گرفته، اما تا کنون نتوانسته است آنگونه که باید، اهداف خود را در سطح مطلوبی محقق نماید. هدف از پژوهش حاضر، واکاوی دورههای کارآموزی و تبین عوامل مؤثر در بهرهوری این دورهها است. نمونه آماری این پژوهش را که به روش گلولهبرفی انتخاب شده بودند، اعضای هیئت علمی دانشگاهها، صنعتگران و دانشجویانی که تجربه کارآموزی داشتند، تشکیل میدهد. برای گردآوری دادهها از مصاحبههای نیمهساختاریافته و برای تحلیل آنها نیز از راهبرد نظریه دادهبنیاد استفاده شد که در نهایت 16 مقوله پس از دو مرحله کدگذاری احصاء گردید و سپس با استفاده از کدگذاری محوری، مقولهها در قالب پدیدههای محوری، شرایط علّی، زمینهای، مداخلهگر، راهبردها و پیامدها ظهور یافتند. در مرحله کدگذاری انتخابی نیز روایت مقولهها حول پدیده محوری انجام یافت و در انتها، پیشنهادهایی برای افزایش بهرهوری دورههای کارآموزی ارائه شد. نتایج این پژوهش میتواند مورد استفاده سیاستگذاران، رؤسای دانشگاهها و دانشکدههای مهندسی، اعضای هیئت علمی دانشگاهها، کارفرمایان و کارآموزان قرار گیرد و از طریق افزایش توانمندی کارآموزان، دانشآموختهگان متخصص وارد صنعت شده و موجب پیشرفت علمی و اقتصادی کشور شوند.
internship
engineering
university
Industry
Grounded theory
2021
05
22
43
64
https://ijee.ias.ac.ir/article_127547_96d6d4122d3e1f4653ffb0a9f8011e38.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
ارزیابی تأثیر بهکارگیری روش تریز در میزان خلاقیت و ایدهپردازی برای آموزش بازطراحی محصولات توسط دانشجویان طراحیصنعتی
زهرا
مریخ پور
وحید
چوپانکاره
شبنم
سمیعی
در دنیای امروز طراحی، خلاقیت بهعنوان مهارت ضروری برای طراحان و بخشی از روند آموزشی دانشجویان طراحیصنعتی محسوب میشود. یکی از چالشهای قابلتوجه در آموزش طراحی، درک و انتقال مفهوم خلاقیت به دانشجویان و راهنمایی آنها جهت بهکارگیری روشهای مختلف آن بهعنوان ابزاری مؤثر در روند ایدهپردازی است. هدف از این مطالعه بررسی میزان کارآیی کمی و کیفی بهکارگیری روش خلاقانۀ تریز توسط دانشجویان طراحیصنعتی در طراحی محصول برمبنای اصول چهلگانه تریز، موئلفههای آن و ماتریس تناقضات است. بر مبنای فرضیۀ اصلی آموزش فراگیر، روشهای اینچنینی منجر به کاهش سردرگمی احتمالی دانشجویان در حل مسائل پیچیده و پیدا کردن عملکردهای یکپارچه توسط آنها میشود. پژوهش بر روی 20 دانشجوی نیمسال ششم مقطع کارشناسی طراحیصنعتی در قالب درس پروژه چهار طراحیصنعتی (پروژه خلاقیت) انجام گرفت و از دانشجویان خواسته شد تا به ایدهپردازی و طراحی مجدد محصولات انتخابی توسط خود آنها بر مبنای اصول چهلگانه تریز و ماتریس تناقضات بپردازند. یافتهها در این پژوهش نشان داد که بهکارگیری روش تریز بهطور مشخص بر قابلیت تحلیل دانشجویان در فرایند طراحی محصول اثر مثبت داشته است و منجر به درک کاملتری از عمق یک مسئله، تولید راهحلهای جدیدتر و افزایش میزان خلاقیت در ایدهپردازی گردید.
creativity
product design
Idea Development
TRIZ method
Contradiction Matrix
2021
05
22
65
85
https://ijee.ias.ac.ir/article_126878_f58c9669b583cf0a92da401405c1d9ed.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
ارائه چهارچوبی برای برندسازی دانشگاههای صنعتی با استفاده از مدل لنکستر و کرتریل (مطالعه موردی دانشگاه صنعتی شریف)
علی
کشاورززاده
خلیل
غلامی
نعمت الله
عزیزی
هدف پژوهش، ارائه چهارچوبی برای برندسازی دانشگاههای صنعتی با استفاده از مدل لنکستر و کرتریل است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه گردآوری دادهها، توصیفی اکتشافی و به لحاظ اجرا، از نوع میدانی است. نمونه پژوهش با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شده و شامل 23 نفر است. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبه نیمهساختاریافته است. نتایج تحقیق نشان داد که برندسازی دانشگاه شامل سه مفهوم هویتگذاری، هدفگذاری و پاسخ است. هر مفهوم دارای سه مقوله اصلی، واقعی و ارزشافزوده است. برای هر مقوله، یک یا چند متغیر ارائه شده است. در مفهوم هویت برند از نظر قانونی منحصربهفرد شده و در بازار رقابتی دارای هویت مستقل است. مقوله اصلی شامل نامگذاری، مقوله واقعی شامل لوگو و مقوله ارزشافزوده شامل مأموریتهای دانشگاه است. مفهوم هدف، شامل خدمات و تولیدات دانشگاه و الزامات آن است. مقوله اصلی شامل محصولات یا خدمات و دانشجویان، مقوله واقعی شامل کارکنان و اساتید و مقوله هدف افزوده شامل بازاریابی و فارغالتحصیلان است. مفهوم پاسخ تفسیر عملکرد بازار برند دانشگاه در بازار است. مقوله اصلی شامل سریعترین واکنش فرد، مقوله واقعی شامل تصویر یا تصور فرد و مقوله ارزشافزوده شامل ارزش اصلی برند دانشگاه است. در ادامه، راهبردهای بهدستآمده برای برندسازی دانشگاههای صنعتی، دستهبندیهای شده است.
framework
Branding
Sharif University of Technology
Lancaster model and Kurt rail
2021
05
22
87
112
https://ijee.ias.ac.ir/article_129863_401eeacf221fa93c4e46c394fdaaa0b1.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
بررسی اثر روش معکوس در کلاس برخط بر یادگیری و رضایت دانشجویان در ایام دنیاگیری کووید-19- مطالعه موردی:درس زبان تخصصی مهندسی عمران دانشگاه بناب
سمیه
ملایی
زهرا
فاخر عجبشیر
یکی از موانع یادگیری عمیق دانشجویان در مقطع کارشناسی، نقش منفعلانۀ آنها در کلاس است. در ایام دنیاگیری کووید-19 و با برگزاری کلاسهای برخط، که نقش مخاطب در آن کمتر از کلاسهای حضوری است، این مشکل نمود بیشتری پیدا کرده است. در این مقاله، تأثیر کلاس درس معکوس برخط بر یادگیری و رضایت دانشجویان مهندسی عمران در مقطع کارشناسی که درس زبان تخصصی مهندسی عمران در دانشگاه بناب را اخذ کرده بودند بررسی شد. این طالعۀ نیمهتجربی با حضور 35 دانشجو در نیمسال دوم سال تحصیلی 99-98 برگزار شد. کلاس مربوط به همین درس که در گذشته توسط همین مدرس و به شیوۀ سنتی ارائه شده بود، بهعنوان کلاس کنترلی جهت مقایسه نتایج انتخاب گردید. دادههای حاصل از نمرات آزمونهای کلاسی و پایانی به همراه پرسشنامههای تکمیلشده توسط دانشجویان به روشهای آماری تحلیل شد و نتایج نشان داد که در جلسات آغازین، میانگین نمرات آزمونهای کلاسی در روش معکوس نسبت به کلاس تدریس سنتی اختلاف چشمگیری نداشت. در کلاس برخط معکوس، اختلاف آماری معناداری میان نتایج آزمونهای کلاسی آغازی نسبت به آزمونهای کلاسی بعدی وجود داشت. با وجود اینکه نمرات آزمونهای کلاسی بعدی و آزمون پایانی در کلاس معکوس نسبت به کلاس سنتی بالاتر بود اما این افزایش از لحاظ آماری معنادار نبود. اظهارات دانشجویان حاکی از رضایت آنها از برگزاری کلاس برخط به روش معکوس نسبت به دیگر کلاسهای برخط سنتی بود. البته از نظر دانشجویان ایرادهایی به کلاس معکوس برخط وارد بود که اغلب ناشی از تجربه اندک افراد در به کارگیری این روش میشد.
Flipped Learning
On-line Classroom
teaching method
Civil Engineers’ Technical English
COVID-19 pandemic
2021
05
22
113
132
https://ijee.ias.ac.ir/article_126877_2927e85997995feda9d41602e4483a70.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1400
23
89
شناسایی و تحلیل پیشرانهای راهبردی دانشگاه کارآفرین با بهرهگیری از رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل
سمانه
محمدپور
حبیب الله
سالارزهی
امین رضا
کمالیان
نورمحمد
یعقوبی
محمد
مهدی
بر اساس چشمانداز جهانی آموزش عالی، دستیابی به فناوری، توسعه اقتصادی و رفاه جوامع درگرو تحول نظام آموزش عالی و تبدیل دانشگاهها به دانشگاه نوآور و کارآفرین است. این پژوهش با هدف شناسایی پیشرانهای راهبردی مؤثر بر آینده دانشگاه کارآفرین و طراحی سناریوهای آن، با بهرهگیری از رویکرد آیندهپژوهی و با استفاده از روش ترکیبی در دو بخش کمّی و کیفی انجام شده است. به منظور گردآوری اطلاعات، ابتدا به مرور گسترده ادبیات نظری و بررسی پژوهشهای موفق در حوزه دانشگاه کارآفرین و آیندهپژوهی پرداخته شد، سپس با استفاده از روش دلفی فازی در دو دور، عوامل کلیدی مؤثر بر آینده دانشگاه کارآفرین شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش 51 عامل شناسایی و در 16 مقوله دستهبندی شدند. اعضای پنل دلفی فازی در این پژوهش تعداد 21 نفر از خبرگان در حوزه مدیریت، کارآفرینی و آیندهپژوهی آموزش عالی بودهاند که با استفاده از روشهای نمونهگیری قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شدند. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها، از یک جعبه ابزار آیندهنگاری شامل نظر خبرگان ازطریق دلفی فازی، تحلیل روندها در حوزه دانشگاه کارآفرین، تحلیل تأثیر متقابل و سناریوپردازی استفاده شده است. مفاهیم استخراجی از روش دلفی فازی به روش تحلیل تأثیر متقابل و با استفاده از نرمافزار میکمک مورد تحلیل قرار گرفت، برهمکنش این عوامل بر یکدیگر سنجیده شد و پیشرانهای راهبردی شناسایی شدند. چهار متغیر سیاستهای راهبردی دولت، توسعه نوآوری باز، الگوی حکمرانی بازارمحور، تأکید بر توسعه پایدار بهعنوان پیشرانهای راهبردی مشخص شدند. لذا اساس کار سناریونویسی بر این چهار متغیر گذاشته شد. سپس با روش سناریونویسی با استفاده از نرمافزار سناریو ویزارد و ارائه سه سناریو برای هر یک از متغیرها، چهار سناریو با سازگاری قوی بهعنوان سناریوهای آینده دانشگاه کارآفرین معرفی گردید
Entrepreneurial University
Future Studies
in higher education
Fuzzy Delphi
Cross Impact Analysis
Scenario Planning
2021
05
22
133
156
https://ijee.ias.ac.ir/article_127759_6ca250f763539068010a1ff52a844f2e.pdf