2024-03-28T18:14:15Z
https://ijee.ias.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=441
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
بازنگری برنامه های آموزش مهندسی
حسین
معماریان
همزمان با پایان یافتن قرن بیستم و آغاز هزاره جدید بسیاری از کشورهای جهان بازنگریهای گستردهای، بهخصوص در زمینه آموزشعالی و بهتبع آن آموزش مهندسی، داشتهاند. در همین زمینه، سازمانهای جهانی و در رأس آن یونسکو، بههمراه انجمنهای علمی و حرفهای ملی و بینالمللی، اقدامات گستردهای در زمینه بازنگری وضعیت آموزشعالی و ارائه راهکارهایی برای آینده داشتهاند. بدین ترتیب بود که آموزش مهندسی برای همگامی با پیشرفتهای دنیای مدرن و تربیت مهندسانی شایسته متحول شد. این بازنگریها از الگوی کم و بیش یکنواختی پیروی کرده و بر این پایه استوار است که بازنگری باید بهگونهای انجام شود که تولیدات برنامه حداقل دستاوردهای تعیین شده برای یک دانشآموخته مهندسی را کسب کنند. امروزه، بازنگری برنامههای آموزش مهندسی به دو صورت متمرکز و نامتمرکز صورت میگیرد. بازنگریهای متمرکز بهصورت مقطعی انجام میشود و معمولاً در آن مسائل کلان آموزش مهندسی مورد توجه قرار میگیرد؛ این در حالی است که بازنگریهای نامتمرکز که معمولاً مؤسسات آموزشی انجام میدهند، فرایندی دایمی و بر ارتقای برنامه از طریق ارزیابی درونی آن متمرکز است. در کشور ایران کلیه فعالیتهای مربوط به برنامهریزی آموزش مهندسی و بازنگری آن در چند دهه گذشته بهصورت متمرکز صورت میگرفته است. با گذشت بیش از یک دهه از آخرین دور بازنگری برنامههای آموزش مهندسی کشور، بار دیگر بازنگری این برنامهها در دستور کار قرار گرفته است. در این مقاله ضمن مرور سازکار بازنگری در جهان، الگویی برای ارزیابی برنامههای آموزش مهندسی کشور عرضه شده است.
Revaluation of engineering education programs
internal assessment
EC2000
Bologna process
Iran
2013
06
01
1
18
https://ijee.ias.ac.ir/article_2959_ed0cd0a90bef7af12c2a7f5ca4b011ef.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
شناسایی شایستگیهای محوری در آموزش مهندسی فناوری اطلاعات از دیدگاه اعضای هیئت علمی و کارفرمایان
سعید
احمدی
محمدحسین
یارمحمدیان
زهره
سعادتمند
هدف این پژوهش شناسایی شایستگیهای محوری در آموزش مهندسی فناوری اطلاعات از دیدگاه اعضای هیئت علمی و کارفرمایان بود. روش تحقیق توصیفی به شیوه پیمایشی بود. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی گروهIT دانشگاه صنعتی شیراز و نیز کارفرمایان(جذب کنندگان دانشآموختگان رشته مهندسیIT) بودند.روشنمونهگیریدرخصوصاعضایهیئتعلمیبهصورتسرشماریوبرایکارفرمایانازنوعهدفمندبود.برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه مبتنی بر ابعاد شایستگی(فنی، رفتاری و زمینهای) که از نظریهها و تحقیقات پیشین بهدست آمده بود، استفاده شد. روایی پرسشنامه بر اساس روش تحلیل مواد بررسی و از این نظر معتبر تشخیص داده شد و همچنین، پایایی آن نیز بر اساس روش آلفای کرونباخ 89/0 بهدست آمد. پاسخگویی و بررسی سؤالها نیز از طریق آزمون آماری خی دو انجام شد.
Information technology Engineering
Curriculum
core competencies
Engineering education
2013
06
01
19
36
https://ijee.ias.ac.ir/article_2960_b5efd72314e8e4b8772c77cc306fa189.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
تحلیل الزامات به¬کارگیری نظام آموزش ترکیبی از دیدگاه اعضای هیئت علمی (مورد مطالعه: دانشگاههای رامین و شهید چمران اهواز)
آذر
هاشمی نژاد
محمود
حسینی
یوسف
حجازی
اخیراً استانداردهای کیفیت آموزش نوین به سمت الگوی جدید آموزشی بهعنوان آموزش ترکیبی متمایل شده است و آن را آموزش مناسب با استفاده از فناوری رایانهای میدانند. در این استانداردها با پذیرش لزوم بهرهمندی از مزیتهای هر دو شیوه آموزش سنتی و الکترونیکی، محدودیتهای هر یک شناخته و آموزش ترکیبی با تأکید بر فراگیر محوری نوع مناسب آموزش دانسته شده است. تحقیق حاضر با هدف تحلیل الزامات بهکارگیری نظام آموزش ترکیبی از دیدگاه اعضای هیئت علمی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل 159 نفر از اعضای هیئتعلمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین و دانشکدههای کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه شهید چمران اهواز بود که از این افراد تعداد 72 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش نمونهگیری تصادفی ساده بهعنوان نمونه تعیین شدند. ابزار اصلی جمعآوری اطلاعات پرسشنامه بود. روایی پرسشنامه با نظر تعدادی از استادان گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران و صاحبنظران در این زمینه تأیید شد و برای تعیین میزان پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر با 91/0 بود. برای تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS17 استفاده شد. یافتههای تحقیق نشان داد که از دیدگاه اعضای هیئتعلمی مهمترین الزامات بهکارگیری آموزش ترکیبی، دسترسی به رایانه و اینترنت با سرعت کافی در دانشگاه و وجود داشتن شبکه با پهنای باند کافی است. نتایج بهدست آمده از تحلیل عاملی نشان داد که پنج عامل سازمانی، زیرساختی، سیاستی، حرفهای و آموزشی 751/71 درصد از واریانس کل الزامات بهکارگیری آموزش ترکیبی را تبیین میکنند.
blended learning
prerequisites
Faculty Members
agriculture and natural resources
2013
06
01
37
50
https://ijee.ias.ac.ir/article_2961_31cb65218abc3dee47c70cacefed9d54.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
بررسی و شناسایی شایستگیها و مهارتهای اشتغالزای زنان در صنعت (مطالعه موردی: شرکت فولاد مبارکه اصفهان)
ابراهیم
صالحی عمران
الهه
رحمانی قهدریجانی
هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی مــهارتهای مورد نیاز برای اشتغال و مشارکت بــهتر زنـان در بــخش صـنعت بود. همچنین، با مطالعه برنامههای آموزشی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، میزان انطباق شایستگیهای مورد نیاز برای اشتغال و فعالیت زنان با برنامههای آموزشی این شرکت بررسی شد. پس از بررسی موضوع و مصاحبه با مدیران شرکت فولاد مبارکه اصـفـهان سـعی شـد تـا فهرستی از مـهمترین و اساسیترین مهارتها و قابلیتهایی که دانشآموختگان زن برای فعالیت و مشارکت بیشتر در بخشهای صنعت به آن نیاز دارند، شناسایی شود. این پژوهش از نوع پیمایشی بود و با استفاده از روش سه سوسازی انجام شد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه، مصاحبه و مطالعه اسناد استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مدیران شرکت فولاد مبارکه اصفهان تشکیل دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که شایستگیهایی نظیر مهارت کار کردن با رایانه، مهارت مشتری مداری، مهارت مربوط به کار گروهی، مهارت استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات، توانایی تفکر خلاقانه و ایجاد نوآوری در محیط، حل مسئله، داشتن انتظارات شغلی معقول، درک اهداف و سیاستهای سازمان و قابلیت آموزش دیدن در حین کار برای مدیران صنعت بزرگی مثل شرکت فولاد مبارکه اهمیت زیادی دارد که از بین آنها مهارت کار کردن با رایانه، مهارت مشتری مداری و درک اهداف و سیاستهای سازمان به عنوان یک نوع مزیت و شایستگیهای اساسی زنان در بخش صنعت شناسایی شدند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که برای ورود بهتر زنان به صنعت لازم است شایستگی کار کردن در شرایط سخت نیز در برنامههای آموزش مهندسی آنان مورد توجه قرار گیرد.
Employability Skills
competencies
Women
Industry
Training
2013
06
01
51
73
https://ijee.ias.ac.ir/article_2962_fd628d8d69e00a98531854e82e8bb1c6.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
ارزیابی برنامه¬های آموزش کارآفرینی در آموزش عالی
زهرا
آراستی
سعیده
سعید بنادکی
در این پژوهش برنامه آموزش کارآفرینی و تأثیر آن بر قصد کارآفرینی دانشجویان و عوامل تعیین کننده آن شامل "نگرش به رفتار کارآفرینی"، "هنجارهای ذهنی" و "درک کنترل رفتاری" ارزیابی شد. جامعه آماری دانشجویان دانشگاههای گلپایگان شرکتکننده در دوره 72 ساعته آموزش کارآفرینی بودند. دادههای پژوهش به وسیله پرسشنامه و در دو مرحله ابتدا و انتهای دوره جمعآوری شدند. نتایج نشان داد که تأثیر آموزش کارآفرینی بر قصد کارآفرینی دانشجویان معنادار است، در حالی که تفاوت معناداری در متغیرهای تعیینکننده قصد ایجاد نشده است. همچنین، تأثیر آموزش کارآفرینی بر دانشجویان مهندسی صنایع نسبت به سایر دانشجویان در متغیرهای "نگرش به رفتارکارآفرینی" و "هنجارهای ذهنی" یکسان نیست.
entrepreneurship education
Higher education
Entrepreneurial intention
attitude towards behavior
subjective norms and perceived behavioral control
2013
06
01
75
89
https://ijee.ias.ac.ir/article_2964_640d3fba2d3ca20daeec0f4ecaf4e812.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
بررسی نقش محتوای پرسشنامه¬های ارزیابی بر جهتگیری دانشجویان در خصوص آموزش مهندسی
علی
عباسیان
بیتا
کاظمی نژاد
با تغییر شرایط محیطی، محیطهای آموزشی و تواناییهای مورد نیاز دانشآموختگان مهندسی نیز متناسب با آن نیازمند تغییر است. با توجه به الزام هماهنگی فرایند یادگیری با تغییرات محیط بیرون، نظامهای اعتباربخشی مهندسی مانند ABET در سراسر دنیا چارچوبهای خاصی را تعریف کردهاند. در بازبینی معیارهای ارزیابی به نظر میرسد محتوای پرسشنامهها نیز همراه با شرایط جدید تغییر کرده است که هدف این مقاله بررسی نقش محتوای پرسشنامه بر درک دانشجو/ استاد از یادگیری است. برای بررسی نقش محتوای پرسشنامهها بر نتایج ارزیابی، دو پرسشنامه معتبر SEEQ و IDEA بر اساس نحوه تدوین و ساختار آنها انتخاب و در شش کلاس درسی رشته مهندسی پلیمر در کلاس چهار استاد مختلف توزیع شدند. ابتدا نتایج کلی برای استادهای مختلف در دو پرسشنامه بررسی شدند که در تمام موارد نمرات متفاوتی در خصوص ارزیابی هر استاد در دو پرسشنامه مختلف دیده شد که به تغییر دیدگاه دانشجو به فرایند یادگیری و فراخور تغییر در محتوای پرسشنامهها ارتباط داده شده است. در مرحله بعد پرسشنامهای که فضای دانشجومحور و در نتیجه، نمرههای پایینتر و ضعفهای بیشتری را نشان میداد، به دقت تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد پرسشهایی که در تمام کلاسها نمره پایینتر از حد متوسط دارند، به نحوی با شایستگیهایی مرتبط هستند که در محیطهای آموزشی استادمحور امکان پرورش آنها وجود ندارد. بنابراین، نتیجه گرفته شد که تغییر محتوای پرسشنامهها بر اساس معیارهای جدید خود میتواند عاملی در گذار از محیط استادمحور فعلی به محیط دانشجومحور و تغییر دیدگاه دانشجو ]و استاد[ به استانداردهای محیطهای آموزشی و یادگیری باشد.
Educational assessment
Questionnaires
Learning
student-center
Idea
2013
06
01
91
112
https://ijee.ias.ac.ir/article_2963_37b9aa9602223fdbd85908a3ca0d295d.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
اعتباریابی ابزاری برای پیش بینی موفقیت دانشجویان مهندسی در یادگیری الکترونیکی
محمد علی
رستمی نژاد
ناصر
مزینی
علی
دلاور
داریوش
نوروزی
تضمین موفقیت یادگیرنده الکترونیکی دغدغه تمام نظامهای آموزش الکترونیکی دنیاست. عواملی چون فناوری، زیرساخت، محتوا، مدرس و پشتیبانی در موفقیت یادگیرنده سهیماند، اما گفته میشود مهمتر از همه موارد یاد شده خود یادگیرنده است که در کانون یادگیری الکترونیکی قرار دارد. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزاری برای پیشبینی موفقیت دانشجوی مهندسی در یادگیری الکترونیکی است. در پیشینه پژوهش ابزارهایی چون پیمایش برخط یادگیرنده از راه دور، آزمون موفقیت یادگیری الکترونیکی و آمادگی دانشجویان برای یادگیری برخط بررسی شدند و ساخت ابزاری بومی برای دانشجویان ایرانی ضروری تشخیص داده شد. برای این هدف290 نفر از دانشجویان مهندسی مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه علم و صنعت ایران به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی ابزار ساخته شده، یازده عامل را شناسایی کرد که در مجموع، 62 درصد از واریانس سازه موفقیت یادگیرنده الکترونیکی را تبیین میکند. پایایی ابزار 84/0 =α به دست آمده. تحلیل واریانس، معناداری کل مدل را نشان داد و مدل رگرسیون یازده عاملی 14% از تغییرات معدل ترم اول دانشجویان مهندسی در تحصیل الکترونیکی را تبیین میکرد. این ابزار در مقایسه با سایر نمونههای خارجی از اعتبار و پایایی مطلوبی برخوردار است و میتواند در نظامهای آموزش الکترونیکی برای پیشبینی موفقیت یادگیرنده الکترونیکی بهکار رود.
E-learner
student characteristics
dropout
Academic success
engineering
2013
06
01
113
132
https://ijee.ias.ac.ir/article_2965_894ae1b44982bebd61e386123c1e0f17.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1392
15
57
بررسی عوامل بازدارنده جنبش نرمافزاری در نظام آموزشعالی کشاورزی و منابع طبیعی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی
علی
میرشکاری
علی
اسدی
سید محمود
حسینی
غلامحسین
کرمی
هدف این تحقیق تحلیل عوامل بازدارنده جنبش نرمافزاری در نظام آموزشعالی کشاورزی و منابع طبیعی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی پردیس کشاورزی و منابعطبیعی دانشگاه تهران بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 124 نفر تعیین و از طریق نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شدند. یافتههای تحقیق نشان داد که از مجموع سازههای بازدارنده، بهترتیب «مصرف نامناسب بودجه تحقیقاتی در دانشگاه»، «تأکید نشدن بر موضوع آموزش مطالب بهصورت عملی و تجربی» و «نبود ساماندهی و جهتدهی تلاشهای پژوهشی محققان دانشگاهی در راستای حل مسائل کشور» در بالاترین اولویتها قرار دارند. همچنین، بر اساس نتایج تحلیل عاملی، شش عامل محدودیتهای زیرساختی ـ نهادهای، مشکلات ارتباطی و اطلاعاتی، ضعف در فناوری اطلاعات و ارتباطات، تنگناهای فرصتهای مبادله علمی، تنگناهای نهادی ـ مدیریتی و مسائل انگیزشی در مجموع حدود 971/63 درصد از واریانس کل سازههای بازدارنده را تبیین کردند.
software movement
science producing
Inhibiting factors
Higher education
agricultural and natural resource education
2013
06
01
133
147
https://ijee.ias.ac.ir/article_2967_3915c27ebf4fa0f07771f7be352eedc2.pdf