2024-03-29T17:57:34Z
https://ijee.ias.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=5087
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
دانشگاه های مهندسی چه چیز هایی را یاد نمی دهند؟
پرویز
دوامی
این واقعیتی است که علم و دانش مهندسی در عصر حاضر هر 10 سال دوبرابر میشود. این تحول حاصل پیدایش و کاربرد فنّاوریهای نوین است که چرخۀ عمر تولید محصولات جدید را کاهش داده، قیمت آنها را پایین آورده و کاربری آنها را افزایش داده است. همچنین دانسته شده است که دانشجویان رشتۀ مهندسی نمیتوانند در یک دورۀ چهارساله به تمام دانش، تجربه و الزامات حرفۀ مهندسی آشنا شوند، حتی شالودۀ مهندسی در طی سالیان گذشته دچار تحول و دگرگونی شده است. دانشآموختۀ مهندسی دانشگاهها به این واقعیت رسیده است که تنها راه ایفای وظایف مهندسی و برخورد مسئولانه با حرفۀ مهندسی به آموزشهای مادامالعمری نیاز دارد و مهمترین وظیفۀ دانشکدۀ مهندسی چگونگی فرایند یاددهی به دانشجویان خود است. از طرف دیگر هنگامی که یک مهندس جوان به کار مشغول میشود از تفاوتهای بین دو محیط دانشگاهی و کاری خود شگفتزده میشود. برای آنکه در کار خود، که آن هم با تحولات زیادی روبهرو است، موفق شود نیاز به آموزههای مهمی علاوه بر آموختههای دوران تحصیل خود دارد. در این مقاله این آموزهها مورد بررسی قرار گرفته است. برای آنکه مهندسان جوان بتوانند در آغاز ورود به شغل مهندسی و ادامۀ این راه موفقیتهای لازم را به دست آورند، توجه و به کار بستن این نکات ضروری است.
engineering education
difference between university and industry
education in industry
university
2017
02
01
1
21
https://ijee.ias.ac.ir/article_40964_94f619e666310913bbd1c9cabc68d589.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
توسعه شاخص ارزیابی کیفی آموزش مهندسی با در نظرگرفتن عدم قطعیت ها
محمد
کاراموز
پانیذ
محمدپور
زهرا
زحمتکش
دانشجویان سرمایههای انسانی جامعه برای رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و صنعتی هستند. در این میان، نقش دانشگاه به عنوان محیط اصلی رشد و اعضای هیئت علمی برای ایجاد انگیزه و هدایت دانشجویان در طول مسیر سازندگی آنها غیر قابل انکار است. هدف از این مطالعه، بررسی نقش آموزش مهندسی و بهبود آن در وضعیت کیفی آموزش، تربیتی و تحصیلی دانشجویان است. بدین منظور، تعاریف پایه مطرح در این زمینه بررسی و ارائه شدهاند. سپس، عوامل مهمی که در قالب آنها کیفیت فردی و علمی یک دانشجو شکل میگیرد و در زمینه ارتقاء کیفیت آموزش و تحصیل دانشجویان موثرند شناسایی و رتبه بندی شدهاند. بدین منظور از ابزارهای مدیریت چندمعیاره (MCDM) استفاده شده است. همچنین شاخصی جهت کمی کردن نقش آموزش مهندسی در تربیت و تحصیل دانشجویان ارائه و برای تعدادی از دانشگاههای جامع و مهندسی در سطح کشور به عنوان مورد مطالعاتی پیاده سازی شده است. در ادامه، تاثیر عدم قطعیت های موجود در تعیین عوامل موثر در آموزش مهندسی با استفاده از یک روش بر پایه زنجیره مارکو (Marcov Chain) مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، گستره محتمل برای تغییرات شاخص ارائه شده بمنظور ارزیابی کیفی آموزش مهندسی تعیین شد. نتایج این مطالعه حاکی از اهمیت قابل توجه عواملی همچون شرایط محیطی و امکانات زیرساختی، اندرکنش با استاد و شرایط شخصی/هدفمندی دانشجو در کیفیت آموزش مهندسی و لزوم توجه بیشتر به این گونه عوامل برای بهبود کیفی آموزش است.
engineering education
civil engineering
developing education
Quality index
multi criteria
Decision Making
Uncertainty analysis
2017
02
01
23
43
https://ijee.ias.ac.ir/article_40797_2606c9d119fb2b1d17f9d061ac1b76bf.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
ارزیابی درونی و بهبود کیفیت برنامه درسی در گروه های آموزش مهندسی
مریم
زمانی فر
رضا
محمدی
فاطمه
صادقی مندی
برنامههای درسی به عنوان یکی از مهمترین عناصر و دروندادهای نظام آموزشی به شمار میروند. امروزه دانشگاهها و موسسات آموزش عالی درصدد هستند تا با استفاده از روشهای مختلف به ارزیابی کیفیت برنامه درسی در گروههای آموزشی پرداخته، به نقاط ضعف و قوت آنها پی برده و اقدامات مناسبی را در جهت اصلاح و بهبود کیفیت آن انجام دهند که یکی از این روشها اجرای فرایند ارزیابی درونی در سطح گروههای آموزشی میباشد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت برنامهدرسی در80 گروه آموزشی مهندسی دانشگاههای تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سراسر کشور براساس نتایج حاصل از ارزیابی درونی انجام شده است. روش تحقیق مقاله حاضر تحلیل اسنادی و فرا- تحلیل میباشد و کیفیت برنامهدرسی در گروههای مذکور با استفاده از 5 ملاک و40 نشانگر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاست. نتیجه ارزیابی ملاکها و نشانگرهای این عامل در گروههای مذکور نشان دهنده مطلوبیت نسبی آن میباشد. در خاتمه پیشنهادهای اساسی برای بهبود کیفیت برنامهدرسی در گروههای آموزشی مهندسی ارائه شدهاست.
Higher education
Curriculum
Quality
Internal evaluation
engineering departments
2017
02
01
45
67
https://ijee.ias.ac.ir/article_40467_f8f39f392ca07403541f6a0d92b83d95.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
شناسایی وضعیت تحصیلی داوطلبان گروههای آموزشی علوم انسانی، فنی- مهندسی و علوم پایه در سه مقطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری
جلیل
فتح آبادی
غلامرضا
شمس مورکانی
زهرا
معارفوند
هدف مطالعه وضعیت تحصیلی داوطلبان هریک از گروههای آموزشی (علوم انسانی، فنی- مهندسی و علوم پایه) در سه مقطع تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) میباشد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی وازلحاظنحوه گردآوریدادهبهروشکمیانجام گردید. داوطلبان آزمونهایسراسریرشتههای علوم انسانی، فنی- مهندسی و علوم پایه در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در سال 93-1392 جامعه آن را تشکیل دادند. برای اجرای پرسشنامهها ابتدا از طریق نمونهگیری هدفمند شش دانشگاه که به پذیرش کران بالا و پایین آزمون ورودی در هر سه مقطع تحصیلی میپرداختند انتخاب، و با روش تصادفی طبقهای از داوطلبان پذیرفته شده در رشتههای موجودآن دانشگاهها نمونهگیری شد. حجم نمونه شامل 2293 نفر از پذیرفتهشدگان بود. ابزار پژوهش پرسشنامه های محقق ساخته بود. روایی محتوایی پرسشنامهها مورد تأیید خبرگان و صاحبنظرانو ضریب پایایی پرسشنامهها با استفاده از روش آلفای کرونباخ بیش از 70/0 گزارش شد.جهت تحلیل دادههای پرسشنامهها از آزمونهای t تک نمونهای، آزمون t برای دو گروه مستقل، آزمون تحلیل واریانس یکراهه، آزمون تعقیبی توکی و آزمون رتبهبندی فریدمن استفاده شد. یافته ها نشان داد که وضعیت تحصیلی داوطلبان مقطع کارشناسی در ابعاد مختلف آموزشی، روانشناختی، خانوادگی، اقتصادی و فرهنگی بهطور معناداری بالاتر از حد متوسط بود. وضعیت داوطلبان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در کلیه ابعاد فوق بهطور معناداری بالاتر از حد متوسط بود اما وضعیت داوطلبان کارشناسی ارشد در بعد اقتصادی، بهطور معناداری پایینتر از حد متوسط و وضعیت داوطلبان مقطع دکتری در بعد فرهنگی در سطح متوسط بود. وضعیت داوطلبان رشتههای علوم پایه و علوم انسانی در بعد فرهنگی نیز در سطح متوسط بود.
Educational status
University candidate
Field of Study
Fundamental
Technical sciences
humanities
Degree of study
2017
02
01
69
94
https://ijee.ias.ac.ir/article_32140_53fcc1f1d5a22302d902f02f8b4b398a.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
رتبه بندی دانشگاه های ایران بر اساس برون دادهای علمی موضوعات مهندسی
محمدرضا
زارع بنادکوکی
محمد علی
وحدت زاد
محمدصالح
اولیاء
محمد مهدی
لطفی
دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، بهعنوان نهادهای دانشمحور نقش کلیدی در توسعه کشورها دارند و عملکرد آنها در حوزههای مختلف باید ارزیابی شود. در میان کارکردهای مختلف دانشگاهها، پژوهش و تولید علم نقش برجستهای دارد و بررسی بروندادهای علمی، بخش مهمّی از ارزیابی علمکرد دانشگاهها محسوب میشود. یکی از روشهای ارزیابی بروندادهای علمی، بهکارگیری شاخصهای علمسنجی است. بیشترین تعداد برونداد علمی دانشگاههای ایران در سالهای اخیر به موضوعات مهندسی اختصاص دارد. در این مقاله، 85097 مقاله علمی با موضوعات مهندسی در دانشگاهها و مؤسّسات آموزش عالی دولتی تابعه وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری با روش پیمایشی-توصیفی انتخاب و بررسی میشود. دادههای هر دانشگاه بهصورت جداگانه با شاخصهای تعداد تجمّعی بروندادهای علمی مهندسی، تعداد استنادها، سهم کیفی، شاخص h، پارامتر m و شاخص g تحلیل و رتبهبندی مؤسّسات انجام میشود. نتایج نشان میدهد دانشگاه تهران از نظر تعداد تجمّعی بروندادهای علمی مهندسی و تعداد استنادها، دانشگاه صنعتیشریف از نظر شاخصهای h و g، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی از نظر سهم کیفی و دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل از نظر پارامتر m و سهم دانشکدههای مهندسی در برونداد مهندسی، برترین دانشگاههای ایران در بین دانشگاههای مورد بررسی هستند. همچنین نتایج رتبهبندیهای ارائه شده با نتایج نظام رتبهبندی ISC مقایسه میشود. یافتهها نشان میدهد رتبهبندی دانشگاههای ایران از نظر شاخصهای تعداد تجمعی برونداد مهندسی، تعداد استنادها، شاخص h و شاخص g با نتایج نظامهای رتبهبندی ISC همبستگی معناداری دارد.
Scientific performance
university ranking
Scientometric
scientific output of engineering
h-index
m-parameter
g-index
2017
02
01
95
118
https://ijee.ias.ac.ir/article_31972_180c393b8911c0f02ad0541e8046df21.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
بررسی اهمیت و کاربردهای مدلسازی سهبعدی در طراحی مهندسی و ضرورت آموزش اصول آن به دانشجویان مهندسی
علیرضا
جهان تیغ
محمد علی
دائیان
این مقاله ضرورت آموزش اصول مدلسازی سهبعدی کامپیوتری به دانشجویان مهندسی را بررسی مینماید. به این منظور ابتدا کاربردهای مدلسازی سهبعدی کامپیوتری در فرایند طراحی مهندسی و تأثیر استفاده از آن در سرعت و سهولت کار طراحی بررسی شده است. به این منظور سه مرحلة اصلی فرایند طراحی مهندسی یعنی "ایدهپردازی"، "اصلاح" و "اجرا" به تفکیک بررسی شده، نتایج حاصله در قالب شش گزاره ارائه شده است. این گزارهها حاکی از نقش محوری مدلسازی سهبعدی کامپیوتری در فرایند طراحی مهندسی است که بهرهگیری از آن مستلزم فراگیری اصول علمی و کسب مهارت در زمینة کار با ابزارهای آن است. در بخش بعدی مقاله، 25 مورد از دروس مرتبط با مدلسازی سهبعدی در دانشگاههای برتر مهندسی دنیا ارائه شده است. نویسندگان در انتها با استناد به نتایج پژوهش، بر ضرورت تدوین برنامهای جهت آموزش اصول مدلسازی سهبعدی کامپیوتری و ابزارهای آن به دانشجویان رشتههای مختلف مهندسی و تحقیقات بیشتر در این زمینه تاکید نمودهاند.
Engineering design process
3D computer modeling
engineering education
3D modeling applications
concurrent engineering design
2017
02
01
119
136
https://ijee.ias.ac.ir/article_31971_25b4064b4e08f1a67324ea2101b02e71.pdf
Iranian Journal of Engineering Education
1607-2316
1607-2316
1395
18
72
عرصه کار فردی در کارگاه طراحی معماری به عنوان یک قرارگاه رفتاری کارآمد
معصومه
احمدی
مریم
فرهادی
محیط زندگی با تعریف روشن عرصههای فردی و جمعی و ایجاد سلسلهمراتب فضایی سامان مییابد و عرصههای تعریفشده احساس تعلق افراد به محیط را افزایش میدهد. محیطهای آموزشی ازجمله محیط آموزش معماری نیز به چنین عرصههایی نیاز دارند. این مقاله، عرصهکارفردی در کارگاه طراحی معماری را بهعنوان مکملی برای عرصهکارجمعی و عاملی تأثیرگذار بر کیفیت محیط آموزش مطرح میکند. هدف این پژوهش کیفی، معرفی عرصهکارفردی بهعنوان قرارگاه رفتاری کارآمد در کارگاه طراحی معماری است. روش تحقیق، تحلیلی- توصیفی است و رویه عملی آن استفاده از منابع کتابخانهای و بررسی12 دانشکده معماری در10 کشور جهان بهصورت مشاهده و مصاحبه است. بهمنظور برخورد با طیفی وسیع، نمونهها از نقاط مختلف جهان انتخاب و برای فراهمشدن امکان مقایسه، اطلاعات جمعآوری شده در قالب جداولی با ساختار یکسان تنظیمشده است. در راستای پژوهش، لزوم وجود عرصهکارفردی در کارگاه از دو جهت-آموزش معماری و علوم رفتاری- بررسیشده است؛ نمونههای موردی نیز بر اساس شاخصههای شکلگیری عرصهکارفردی بهعنوان یک قرارگاه رفتاری مورد بررسی قرارگرفتهاند. نتایج نشان میدهد تعریف عرصهکارفردی بنا به نیاز واقعی دانشجویان صورت گرفته و تأثیر مثبتی بر یادگیری و افزایش حس تعلق آنها به محیط آموزشی میگذارد. با توجه به سیاستهای آموزشی و قابلیتهای فضایی، این عرصه، قلمروهایی با طیفی از مرزهای فیزیکی تا مرزهای روانی را در برمیگیرد. درپایان میتوان گفت، تعریف عرصهکارفردی با مرزهایی روشن، در عین انعطافپذیری و حفظ ارتباط آن با عرصهکارجمعی، این قلمرو را به فضایی کارآمد بدل خواهد کرد.
Design education
Architectural Design Studio
personal workspace
behavior setting
flexibility
2017
02
01
119
136
https://ijee.ias.ac.ir/article_40466_86c39421c42d0313262e9d576cbafcf4.pdf