نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

• محمود یعقوبی ¹
• سعید سهراب پور ²
• محمد رضا اسلامی ³
• محمد مهدی غفاری ⁴

¹ استاد دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز

² استاد دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف

³ استاد دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی امیر کبیر

⁴ گروه علوم مهندسی، فرهنگستان علوم ج.ا.ا.

چکیده

 ‌ تأکید اصلی سیاستگذاری علم و فناوری بر سه محور خلق دانش، انتشار دانش و بهره‌برداری از دانش است. اگر به سمت و سوی ارتقای علم و فناوری توجه شود، بی شک راه تولیدات فناوری از مسیر تولیدات علمی می‌گذرد. علم نیز با تولیدات علمی و به کارگیری فناوری¬های جدید متحول می‌شود و ضروری است که در ‌این ‌خصوص چگونگی رشد و توسعه این دو متناوباً ‌بررسی و ارزیابی شود. برای هرکشوری ارزیابی توسعه علم و فناوری در ابعاد مختلف یکی از وظایف عمده سازمان‌ها و نهاد¬های سیاستگذار است که می¬تواند به روش‌های مختلفی از جمله مطالعات تطبیقی انجام شود. بررسی تطبیقی تجارب سایر کشورها به خصوص کشورهایی که طی سه دهه گذشته شرایط مشابهی با کشور‌ ما داشته¬اند، می¬تواند موقعیت کشور را از نظر شاخص‌های اصلی تولید علم و فناوری تعیین کند و راه را برای هر¬گونه سیاستگذاری و برنامه‌ریزی آینده هموار سازد. در این مقاله تلاش شده است. تا ضمن مطالعه شاخص‌های اصلی تولید علم و فناوری در جهان، مقایسه تطبیقی از نظر تولیدات علمی در هر یک از زمینه¬های علوم مهندسی با کشور کره جنوبی که در شروع شرایط نسبتاً یکسانی با کشور ما داشته است، صورت گیرد. روند تولیدات علمی و ثبت اختراعات در سال‌های 1981 تا 2004 برای هر دو کشور هم برای هر یک از رشته‌های مهندسی و هم به صورت کلی برای علوم مهندسی مشخص و مقایسه شده است. در ادامه تولیدات علمی ایران در سال های 1981 تا 2003 با چند کشور دیگر منطقه با تاکید بر علوم مهندسی مقایسه و رشد تعداد محققان نیز ارزیابی شده است.

کلیدواژه‌ها

• تولید علم
• ارزیابی
• مطالعه تطبیقی و سیاستگذاری علمی

عنوان مقاله [English]

Science and Technology Development in Engineering Sciences in Iran and its Comparison with Some Countries of the World

نویسندگان [English]

• Mahmoud Yaghobi ¹
• Saeed Sohrab poor ²
• Mohammad reza Eslami ³
• Mohammad mehdi Ghaffari ⁴

¹ Professor Shiraz University, Faculty of Engineering

² Professor Sharif University of Technology, School of Engineering Mechanic

³ Professor Amir Kabir University of Technology, School of Engineering Mechanic

⁴ Engineering Sciences Division, Academy of Sciences of I.R.I.

چکیده [English]

 The main emphasis of the science and technology policy is on three axes s of science creation, science dissemination and science application. There is no doubt that the road of advancement of technology is passing through field of science development. New achievement and expansion of science, specially in the field of engineering, is driven by the system developed from different technologies. There fore science and technology progresses are two elements with mutual interaction and should be evaluated in parallel. Science and technology progresses may be evaluated by various organizations in any country. However, one common approach is comparing such policies with the programs of other countries and making use of the good experiences of those who have succeeded in promotion of science and technology for the advancement and welfare of their people. In the present article, attempt is made to identify various evaluation criteria for the advancement of science and technology and to compare the trend of science production in Iran with that of some other countries of the region from 1981 up 2004. Details of the study are focused on the comparison with South Korea which has the same initial condition with our country on 1981. Findings show that we are far behind from South Korea and we need a more intensive effort to approach such state of advancement in science and technologies.

کلیدواژه‌ها [English]

• science policy
• comparative study
• evaluation
• Science production