نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

• علی محمد کاردان

عضو پیوسته فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران

چکیده

در این مقاله، منظور از منابع ملی علاوه بر منابع طبیعی، رو زمینی و زیر زمینی و یا ساخته دست و مغز آدمی، منابع دیگری نیز هست که می توان آنها را منابع انسانی نامید. منابع اخیر سرمایه هایی مانند وقت و نیروی جسمانی و روانی مردمی را که در سرزمینی زندگانی می کنند شامل می شود. دانشمندانی که درباره منابع ملی و چگونگی پیشگیری از اتلاف آنها را بررسی می کنند عدم توجه به با استعداد و بی استعداد نسبت به تربیت درست آنان یا از دست دادن افراد فرهیخته را نیز نوعی اتلاف منابع ملی می شمارند. در کشورهای پیشرفته جهان برای پیشگیری از اتلاف منابع مذکور علاوه بر متخصصان تولید و توزیع این منابع، از جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی کمک می خواهند. نتایج پژوهشهای این دانشمندان نشان داده است که برای درمان این آسیب اجتماعی، در وهله اول باید به تغییر رفتار مصرف کنندگان یعنی تبدیل رفتار همراه با اسراف و تبذیر کنونی آنان، به رفتاری اندیشیده و توآم با اقتصاد پرداخت. برای متحقق ساختن این تغییر غالبا دو خط مشی در پیش گرفته می شود. خط مشی اول که در ظاهر زود به نتیجه می رسد خط مشی قهری یا اجباری و خط مشی دوم فرهنگ آموزی است هدف خط مشی اخیر ایجاد نگرش مثبت در افراد و جامعه و عادات مطلوب ناشی از آن است. این خط مشی چنانکه پژوهشهای روانی ـ اجتماعی نشان داده است در کوتاه مدت اثر بخش نیست لکن دارای آثار عمیق و پایدار است. در این مقاله نویسنده نخست به بیان عناصر سازنده فرهنگ پیشگیری پرداخته و سپس موانع ایجاد این فرهنگ را بررسی کرده و در پایان مبانی و روش های ایجاد این فرهنگ عمدتاً از طریق نظام آموزش و پرورش به معنی وسیع کلمه میسر است.

کلیدواژه‌ها

• خط مشی قهری و اجباری
• فرهنگ آموزی
• خود محموری
• ارتباط درک متقابل

عنوان مقاله [English]

The Culture of Wastage Prevention of National Resources and the Ways of Its Institutionalization

نویسنده [English]

• A. Kardan

چکیده [English]

In this article, the term, national resources, refers to natural resources present under and on the ground, and manual or mental products of man. There are also other resources that may be termed human resources. Examples include time and physical and mental power of people living in a region. Ignoring talented people or being careless about their appropriate training is considered a kind of national resource wastage by scientists who study national resources and the ways of their wastage prevention. In the developed countries of the world, not only the experts of production and distribution of natural resources but also sociologists and social psychologists cooperate for the prevention of the wastage of such resources. The research findings of these scientists have shown that for the prevention of this social damage at first we should change customers’ behavior, i. e., the change of their behavior along with their current wasting habit into an economic and sensible behavior. This change demands two policies. The first is power-coercive and the second in individuals and society and decent habits originating from it. As social psychological research has shown, this method is not effective in the short term but has a profound impact in the long term. In this article, at first the author introduces the building blocks of the culture of prevention, culture of prevention, then examines the obstacles to the formation of this culture and finally enumerates essentials and methods of formation of the culture of wastage prevention of resources. It will be shown that such a culture will be institutionalized mainly through the education system in its broad sense.

کلیدواژه‌ها [English]

• Power-coercive
• Acculturation
• egocentrism
• communication
• mutual understanding