نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا زارع بنادکوکی ¹
• محمد علی وحدت زاد ²
• محمد صالح اولیاء ³
• محمد مهدی لطفی ⁴

¹ دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه یزد

² استادیار دانشکده مهندسی صنایع دانشگاه یزد

³ دانشیار دانشکده مهندسی دانشگاه یزد

⁴ استادیار دانشکده مهندسی دانشگاه یزد

چکیده

امروزه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در توسعۀ کشورها نقشی اساسی دارند. به دلایل متعددی ازجمله تقاضای گسترده برای تحصیلات تکمیلی، سیستمهای آموزشیِِِِِِِِِِِِِِِِِ نوین، بین‌المللی شدن صنعت آموزشِ‌ عالی و ایجاد دانشگاههای کارآفرین و نوآور رقابت بسیار نزدیکی در این صنعت به‌وجود آمده است. به‌طوری‌که این رقابت منجر به بهبود کیفیت آموزشی، ارتقا عملکرد دانشگاهها، توسعۀ مبتنی بر دانش، دستیابی به منابع بیشتر و جذب سرمایه‌های فکری بهتر شده است. یکی از روشهای تعیین جایگاه دانشگاهها، نظامهای رتبه‌بندی است که در طول زمان با تغییرات زیادی مواجه بودند. در این مقاله، ابتدا نحوۀ شکل‌گیری و ویژگیهای نظامهای معتبر رتبه‌بندی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. در ادامه، با‌توجه‌به مزایای رتبه‌بندی دانشگاهها و مراکز آموزشِِ ‌عالی، با  رویکردی انتقادی به بررسی چالشهای اساسی پیش‌رو در نظام‌های رتبه‌بندی، شاخصها و روشهای اندازه‌گیری داده‌ها پرداخته شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که نظامهای رتبه‌بندی موجود جامع نبوده و عمدتاً با مشکلاتی در زمینه‌های سنجش کیفیت، نمایش رشد یا افول، وزن‌دهی معیارها، اثر متئو، اعتبارسنجی، جامعیت، وضوح، تحرک و بالندگی، تعمیم‌پذیری و محدودیت زبان مواجه هستند. درنهایت، با‌توجه‌به اینکه هرساله دانشگاههای ایران توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام رتبه‌بندی می‌شوند، معیارهای این نظام نیز موردِ‌مطالعه قرار گرفته و پیشنهادهایی برای رفع کاستی‌ها ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

• رتبه بندی دانشگاهها
• آموزش عالی
• انتقادی
• شاخص
• عملکرد

عنوان مقاله [English]

The Survey of University Rankings: a critical approach

نویسندگان [English]

• Mohammad reza Zare ¹
• MohammadAli Vahdatzad ²
• Mohammadsaleh Owlia ³
• MohammadMehdi Lotfi ⁴

¹ PhD. Student, School of Industrial and Engineering, Yazd University, Yazd, Iran

² Assistant Professor, School of Industrial and Engineering, Yazd University

³ Associate Professor, School of Industrial and Engineering, Yazd University

⁴ Assistant Professor, School of Industrial and Engineering, Yazd University

چکیده [English]

Nowadays, universities and higher education institutions have a significant role in the development of countries. For various reasons such as widespread demand for higher education, distance learning, internationalization of higher education, entrepreneurship and innovation universities, there is a close competition in higher education industry. This has resulted in improvement of educational quality and performance, knowledge-based developments, and access to more resources, recruit of more effective scientists in order to enhance competitive status by universities. University ranking systems are one of the most reliable tools in defining universities status while these systems themselves are facing serious changes. In this article, the way of the development and the features of the refereed ranking systems have been investigated with respect to the literature. Then, with respect to the merits of the universities’ and higher education institutes’ rankings, the fundamental challenges in ranking systems, indices, and data measurement instruments have been investigated with a critical perspective. The results indicated that the ranking systems mainly encounter some problems in order to consider parameters such as quality measurement, growth or decline diagrams, criteria weighting, the Meteo effect, comprehensibility, clarity, dynamicity, generalizability, and language limitations. Also, the ranking criteria of the Islamic Scientific Citation have been criticized due to the fact that Iranian universities are ranked on these bases and hence some suggestions are recommended with regards to its limitations.

کلیدواژه‌ها [English]

• University Rankings
• Higher education
• criticism
• Criteria
• performance